Zaczęły się zimowe ferie. Niektórzy snują już także plany wiosennych wycieczek z rodziną. Jeśli dopisze pogoda – ośnieżone stoki to świetne miejsce na aktywny wypoczynek. Chcesz poszukać innych możliwości? Przy ogromnym udziale Funduszy Europejskich każdego miesiąca na mapie Polski pojawiają się nowe, fascynujące miejsca. Emocje, tajemnice, przygody i multimedialne atrakcje mogą być bliżej, niż myślisz. Wyruszamy!
WYPRAWA I
Dla pięciu województw ferie zaczęły się w połowie stycznia. Nie traćmy więc czasu i rozpocznijmy podróż po Polsce, żeby już jutro przeżyć pasjonujące przygody i odkrywać nowe, ciekawe miejsca. Na początek zapraszamy… w kosmos. I nie tylko!
EC1 – skrót do przyszłości
Punkt startu znajduje się w Łodzi. EC1 to hasło, które powinien poznać każdy, a zwłaszcza młody poszukiwacz przygód. Centrum Nauki i Techniki EC1 otwarte zostało na terenie dawnej łódzkiej elektrociepłowni. Co proponuje? Planetarium EC1 tworzy fascynującą przestrzeń, gdzie możesz wybierać spośród 10 różnych pokazów i prezentacji. To największe planetarium w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej.
Na głodnych wiedzy czekają też pokazy i eksperymenty w Strefie Głębokiego Kosmosu, a kilka kroków dalej, w historycznej Chłodni Kominowej, rozpoczyna się podróż na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Na orbitę zabierze cię symulator wykorzystujący technologię wirtualnej rzeczywistości! Dziesięciometrowy sferyczny ekran kina 3D, zamknięty w srebrzystej kuli, to wspaniałe narzędzie, żeby poznawać fascynujący świat naukowych odkryć. Do historii budynków elektrowni nawiązuje interaktywna ścieżka zwiedzania opowiadająca o przemianach energii. EC1 to miejsce, gdzie czasoprzestrzeń zagina się w stronę przyszłości!
Tajemnice podziemnej Królowej
Z kosmosu ruszajmy w przeciwnym kierunku, czyli… pod ziemię! Czas wejść do pełnego tajemnic labiryntu, który rozciąga się głęboko pod ulicami Zabrza. Czeka nas przygoda w Muzeum Górnictwa Węglowego. Sztolnia „Królowa Luiza” jest absolutnym unikatem w skali Europy. To największy kompleks turystyczny i kulturalny związany z historią górnictwa węgla kamiennego w Polsce i fascynująca podróż przez podziemne wyrobiska o łącznej długości przekraczającej 5 km. W trakcie ferii, gdy wyruszysz w ten ukryty świat razem z dziećmi, możesz wybrać przygodę w towarzystwie bohaterów pewnego sławnego komiksu! Posłuchaj opowieści o dawnych górnikach, ich pracy, zwyczajach, kulturze i wartościach. Warto wiedzieć, że projekt i wykonanie trasy, zrewitalizowanej dzięki Funduszom Europejskim, zostały wyróżnione Grand Prix Nagrody Dziedzictwa Europejskiego – Nagrodą Europa Nostra. Miejsce, które zachwyciło ekspertów z całej Europy, po prostu trzeba zobaczyć!
Przez sekretne korytarze
Żeby poczuć dreszcz emocji w trakcie podziemnej wyprawy, mieszkańcy południowo-wschodniej Polski mogą odbyć znacznie krótszą podróż, do stolicy regionu – Rzeszowa. Czy kiedy stoisz na rzeszowskim rynku, zdajesz sobie sprawę, jakie tajemnice kryją się zaledwie 8 met-rów pod twoimi stopami? Historia tutejszych podziemnych komnat i korytarzy sięga aż XIV wieku. Lochy Tatarskie, Piwnica Bławatników, Komora Łukowa, Korytarz Herbowy, Przesmyk – już same nazwy zwiastują ciekawe opowieści i wiele tajemnic. W odsłanianych pieczołowicie przejściach Podziemnej Trasy Turystycznej zapisała się historia miasta, dawne pożary i zbrojne konflikty. Dzięki pieniądzom z Funduszy Europejskich trwają tu intensywne prace, m.in. instalowany jest sprzęt multimedialny, który umożliwi pełną emocji wirtualną „podróż w czasie”. Chociaż wszystkie atrakcje będą gotowe pod koniec roku, już dziś warto wyruszyć szlakiem rzeszowskich podziemi!
Przydatne adresy
WYPRAWA II
Muzyka w sercu Mazur
Druga połowa stycznia to czas ferii dla młodzieży z województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. Będąc przy okazji wypoczynku w Giżycku, warto sprawdzić kalendarz koncertów w Państwowej Szkole Muzycznej I stopnia. Nowa sala koncertowa Szkoły to unikalne, nowoczesne miejsce spotkania z muzyką. Otwartą niespełna cztery miesiące temu salę cechuje przede wszystkim znakomita architektura. Powstały tu również pomieszczenia do prób. Stworzono komfortowe warunki dla ponad 160 słuchaczy i przede wszystkim dla muzyków. Doskonałą akustykę sprawdzili już wybitni artyści – występują tu nie tylko wykonawcy muzyki poważnej, ale też czołowe postacie sceny jazzowej i folkowej. Warto śledzić facebookową stronę PSM w Giżycku, żeby sprawdzić, kogo będzie można posłuchać na początku nowego roku – w pięknej oprawie nowej sali.
Przydatne adresy
WYPRAWA III
Na przełomie stycznia i lutego ferie rozpoczynają się w kolejnych pięciu województwach. Jeśli zatem mieszkasz w województwie kujawsko-pomorskim, lubuskim, mało-polskim, świętokrzyskim czy wielkopolskim, przed tobą także wiele ciekawych możliwości.
Na ścieżkach dorastania
Toruń zaprasza do odwiedzenia nowego Centrum Nowoczesności –„Młyn Wiedzy” – z interaktywną wystawą „Ścieżki dorastania”. To pierwsza tego typu instalacja w Polsce, stworzona w ramach powstających w naszym kraju tzw. Minikoperników, aby ułatwić młodym, dojrzewającym ludziom zrozumienie otaczającego ich świata, a przede wszystkim – zrozumienie siebie samych. W Centrum czeka kilkadziesiąt interaktywnych stanowisk, które tworzą 3 ścieżki tematyczne. Pierwsza – społeczno-kulturowa – pozwala spojrzeć z nowej, inspirującej perspektywy na złożony proces dorastania. Druga ścieżka poświęcona jest emocjom. Na trzeciej ścieżce – dojrzewania – nastoletni zwiedzający mogą zaspokoić naturalną ciekawość okresu dojrzewania związaną z biologiczną sferą życia człowieka. Warto odwiedzić „Młyn Wiedzy”. To świetny przykład, że dzięki Fun-duszom Europejskim miejsca tak zaniedbane, jak kiedyś toruńskie Mokre Przedmieście, zyskują zupełnie nowe oblicze.
SKANSENOVA – małopolski wehikuł czasu
Po interaktywnych eksperymentach ciekawą propozycją może być podróż do przeszłości – możliwość dotknięcia zabytków z minionych wieków i zobaczenia, jak ludzie żyli kiedyś. W dawnej architekturze, naczyniach i narzędziach możesz dostrzec naturalną synchronizację z rytmem pór roku i zrozumienie tajemnic przyrody. Brzmi interesująco? W 9 małopolskich muzeach na wolnym powietrzu znajdziesz fascynujące eksponaty i wystawy. Przekonaj się, jak wyglądała dawna kuźnia, wiatraki do mielenia zboża, olejarnia oraz piec do wypalania naczyń czy warsztaty tkackie. Tę podróż w niegdysiejszy świat najlepiej jednak zacząć bardzo nowocześnie – na stronie internetowej projektu SKANSENOVA. Znajdziesz tu opis wszystkich skansenów i muzeów oraz wiele znakomicie opracowanych materiałów, które mogą stanowić inspirację nie tylko dla młodych turystów i przyszłych etnografów.
Gdy sławna dama powraca do domu…
Trudno wyliczyć wszystkie powody, dla których warto wyruszyć do Krakowa. Od grudnia ubiegłego roku powrócił na mapę królewskiego miasta jeden z najważniejszych. Przez ostatnie dziewięć lat trwał remont siedziby i konserwacja zbiorów Muzeum Książąt Czartoryskich. Efekt jest imponujący. Dzisiaj to więcej niż muzeum – stworzono tu nowoczesną, fascynującą opowieść o historii rodziny Czartoryskich i historii Polski. Podróżujemy zatem przez świat dzieł sztuki, niezrównanych wyrobów rzemiosła artystycznego, militariów i bezcennych pamiątek... Na piętrze, obok innych ciekawych zbiorów, w specjalnie urządzonej sali, czeka słynny obraz Leonarda da Vinci „Dama z gronostajem”. Czy wiesz, jakie tajemnice wiążą się z tym sławnym portretem Cecylii Gallerani? Muzeum Książąt Czartoryskich, odnowione w znaczącej części dzięki pieniądzom z Funduszy Europejskich, to dziś wyjątkowe miejsce na mapie kulturalnej nie tylko Polski, ale też Europy. Trzeba je zobaczyć!
W blasku gotyckiej katedry
W naszej podróży czas podążyć z biegiem Wisły, żeby zatrzymać się w Sandomierzu. Malownicze miasto na siedmiu wzgórzach jest początkiem wielu szlaków turystycznych. Kto wie, może spotkasz też aktorów popularnego serialu? Pierwsze kroki warto skierować do sandomierskiej katedry. Zabytkowe wnętrze zostało poddane pieczołowitej konserwacji i lśni pełnym blaskiem. Podczas prac odkryto barokowe dekoracje z okresu przebudowy świątyni. Turyści z Polski i z całego świata przybywają do Sandomierza, żeby zobaczyć unikatowe bizantyjskie freski, bogate wnętrze i monumentalną bryłę XIV-wiecznej świątyni. Odnowione witraże z lat 30 XX w. wypełniają złote nawy subtelnym, błękitnym światłem. Dobrze jest zwiedzać katedrę z przewodnikiem. Czy wiesz, w jak niezwykły sposób rycerz Bobola przeprawił się na drugą stronę Wisły? Jeśli nie, masz szansę poznać tę i wiele innych historii.
Przydatne adresy
WYPRAWA IV
Od manuskryptu do e-booka
W województwach opolskim, dolnośląskim, mazowieckim i zachodniopomorskim tegoroczne ferie kończą się najpóźniej. Spośród nowych inwestycji, które zmieniają w ostatnich latach oblicze Szczecina, warto wymienić i taką, której efekty są wyjątkowe, ponieważ… wcale nie wymagają podróży. Czy wiesz, że skarbiec Książnicy Pomorskiej chroniony jest lepiej niż najpotężniejsze sejfy bankowe? Wielki projekt zabezpieczenia zbiorów i wyposażenie specjalistów w najnowocześniejszy sprzęt sprawiły, że unikatowe księgi i druki są dziś dostępne cyfrowo. Wejdź na stronę Książnicy i zobacz na własne oczy barwne manuskrypty, bogato zdobione księgi i unikatowe dokumenty. Na światowych aukcjach druki tej klasy osiągają zawrotne ceny. W czytelni czekają nowoczesne, komputerowe stanowiska, z których mogą wygodnie korzystać także osoby z niepełnosprawnościami. W gmachu Książnicy odbywają się regularnie ciekawe spotkania i prezentacje. Warto być na bieżąco!
Pawilon Czterech Kopuł
Czy wiesz, że pod tą nazwą kryje się o wiele więcej niż tylko ciekawe wystawy i cenne zbiory polskiej sztuki nowoczesnej? Żeby odwiedzić niezwykły, zabytkowy kompleks budynków Pawilonu, trzeba pojechać do Wrocławia. Modernistyczny gmach został wspaniale dostosowany do celów prezentacji bogatych zbiorów sztuki wrocławskiego Muzeum Narodowego. W weekendy czeka na gości wyjątkowy spektakl multimedialny. Pozwala poczuć wszystkimi zmysłami poszukiwania, które kształtowały sztukę współczesną – od dwudziestolecia międzywojennego do dziś. Będąc we Wrocławiu, warto zobaczyć dzieła najwybitniejszych polskich artystów i zwrócić uwagę na architekturę Pawilonu – połączenie modernizmu z klasycyzmem. Odzyskał on dawny blask w dużej mierze za sprawą pieniędzy z Funduszy Europejskich. Majestatyczne kolumny i rytmy kopuł pozostają w pamięci na długo.
Pociągiem do… kultury
Z Wrocławia ruszamy na Mazowsze. Najlepiej odbyć tę podróż pociągiem. Dlaczego? Stacja w Grodzisku Mazowieckim to pierwszy przystanek na trasie ciekawego projektu „Pociąg do kultury”. Na dworcu kolejowym powstała galeria prezentująca historię miasta i regionu. Skoro nasza podróż ma przystanek właśnie tutaj, warto pójść na krótki spacer i odwiedzić historyczną Willę Radogoszcz. Dziś to Galeria Etnograficzna oraz miejsce warsztatów i spotkań. Ciekawe, unikalne zbiory związane z historią miasta i regionu są teraz nie tylko lepiej eksponowane, ale też profesjonalnie zabezpieczone. Część pieniędzy przeznaczono na inwestycje w materiały i urządzenia, które wspierają działalność pracowni w Willi i pozwalają uczynić zajęcia jeszcze ciekawszymi i bardziej efektownymi. Szczegółowe informacje można znaleźć na stronie www Willi Radogoszcz.
Blask rezydencji króla Jana
Królewskiego Pałacu i Ogrodów w Wilanowie nikomu nie trzeba przedstawiać. Mimo trudnych dziejów naszej stolicy barokowy ogród i pałac do dzisiaj zachowały niezmienioną formę. Podziwiając pałacowe sale, Galerie Ogrodowe i Lapidarium, Oranżerię czy monumentalne rzeźby Herkulesów nietrudno dostrzec, jak wiele wysiłku włożono w ostatnich latach, aby nadać tym wyjątkowym zbiorom szczególnego blasku. Wielki w tym udział Funduszy Europejskich, z których od lat finansowane są kosztowne prace konserwatorów. Kiedy wrażeń będzie dość, przyjdzie czas kończyć wizytę w Wilanowie i nadejdzie zmierzch, warto zobaczyć niezwykły spektakl tysięcy maleńkich diod i muzyki, czyli Królewski Ogród Światła. Zakończenie cyklu tegorocznych zimowych pokazów zbiega się z końcem ferii. To dodatkowy argument, by szybko wyruszyć do rezydencji króla Jana!
Łazienki Królewskie, jakich nie znacie
W samym centrum stolicy, w pięknym parku, wita gości pałac w Łazienkach. Prezentuje się fantastycznie także zimą. Ale tych, którzy chcą zobaczyć inne, wspaniale odrestaurowane zabytki w łazienkowskim parku, zapraszamy już tej wiosny do dwóch budynków znajdujących się na zachodnim krańcu Promenady Królewskiej – Białego Domu i Wodozbioru. Warto też spojrzeć uważnie na historyczny ogród otaczający te dwa zabytki. W dostosowanych dla osób z niepełnosprawnościami wnętrzach Białego Domu już niebawem prezentowane będą ciekawe wystawy, kolekcje grafik, zabytkowych mebli i dzieł sztuki. Dla każdego, kogo ciekawią rozwiązania techniczne, dzięki którym królewska rezydencja zadziwiała niegdyś systemem zasilania w wodę i pięknymi fontannami, wizyta w Wodozbiorze będzie ciekawą przygodą.
Przydatne adresy
Skąd przywędrował do stolicy leśny słoń?
Przedstawiliśmy wybrane przykłady projektów, które były wspierane finansowo przez Fundusze Europejskie. Z pewnością już niebawem w muzeach pojawią się kolejne cenne eksponaty z dawnych wieków. Nawet prehistoryczne znaleziska są bowiem bezpośrednio związane właśnie z Funduszami Europejskimi. W wielu miejscach, w których toczą się prace, budowane są drogi, autostrady czy metro, ekipy natrafiają na zabytki przeszłości. Od wózka i grzechotki z epoki żelaza, przez naczynia z epoki kamienia, biżuterię czy wyposażenie celtyckiego wojownika, aż po kości słonia leśnego. Przed drogowcami i inżynierami zawsze postępują archeolodzy. Znaleziska są tak cenne, że już odbyło się kilka ciekawych wystaw prezentujących unikatowe obiekty. Fundusze Europejskie, chociaż powołane z myślą o przyszłości, w ten niespodziewany sposób pomagają też poznać i zrozumieć przeszłość.
Na koniec – posłuchaj głosu rozsądku!
Jeśli fascynujące miejsca opisane w tym artykule będziesz chciał odwiedzić z rodziną, zapewne wyruszysz w podróż samochodem. I z pewnością niejeden raz natkniesz się na przejazd kolejowy. Wierzymy, że w tym momencie każdy kierowca słucha wyłącznie głosu rozsądku. Czy tak jest na pewno? Kampania „Bezpieczny przejazd – szlaban na ryzyko” stawia sobie za cel, żeby wypadków na przejazdach było jak najmniej. Może i w twojej rodzinie łatwo byłoby wskazać Ambasadora lub Ambasadorkę Rozsądku? Na stronach projektu czekają ciekawe quizy i prelekcje. Aplikacje mobilne pozwalają młodszym przenieść się na wirtualny przejazd i uczyć poprzez zabawę, a starszym reagować w przypadku dostrzeżenia usterki lub zagrożenia. Mając oznaczone na mapie Polski nowe, ciekawe miejsca i pamiętając, że w podróży zawsze warto słuchać głosu rozsądku – jesteśmy gotowi. Pozostaje już tylko jedna decyzja. Ruszamy!