Efektywność energetyczna domów jednorodzinnych (województwo małopolskie i śląskie)

Celem tego komponentu inicjatywy Catching-up Regions jest poprawa jakości powietrza oraz zwiększenie efektywności energetycznej domów jednorodzinnych w Małopolsce i na Śląsku. Spodziewanym efektem tych prac będą rekomendacje dotyczące zestawu instrumentów fiskalnych, finansowych oraz dotacyjnych zachęcających do poprawy efektywności energetycznej domów jednorodzinnych.

Od lipca 2017 roku zespół Banku Światowego wspiera Ministerstwo Rozwoju oraz inne krajowe i regionalne podmioty w określeniu możliwych strategii, opracowaniu zachęt finansowych oraz realizacji programów, które przyczynią się do przyspieszenia i zwiększenia skali termomodernizacji i wymiany kotłów w domach jednorodzinnych. 

Palący problem

Domy jednorodzinne są obecnie w Polsce największym źródłem zanieczyszczenia powietrza. Środki poprawy efektywności energetycznej budynków mieszkalnych – takie jak termomodernizacja budynków i wymiana niewydajnych kotłów – są efektywnymi kosztowo sposobami na rozwiązanie tego problemu. Konsumenci dotknięci ubóstwem energetycznym nie otrzymują dostatecznych zachęt, aby instalować nowoczesne kotły, wykorzystujące czystsze, ale też droższe paliwa. Ogrzewanie sieciowe pozostaje w większości przypadków ograniczone do terenów miejskich, a i tam nawet nie dociera do wszystkich domów jednorodzinnych. Paliwo płynne jest dostępne (dostęp do sieci gazowej w dwóch najgęściej zaludnionych województwach wynosi 40–60%), ale jego wykorzystanie w celach grzewczych jest ograniczone (tylko około 25% gospodarstw domowych używa gazu jako głównego lub drugorzędnego źródła ciepła). Pomimo znacznych oszczędności energii w perspektywie średnio- i długoterminowej, w wielu gospodarstwach domowych początkowe nakłady wydają się zbyt wysokie, by zmienić sposób ogrzewania i przeprowadzić termomodernizację.

Raport

Raport zawierający diagnozę sytuacji został ukończony we wrześniu 2017 roku. Zawiera on analizę potencjalnych usprawnień w zakresie efektywności energetycznej domów jednorodzinnych, wnioski wyciągnięte z dotychczasowych polityk oraz istniejących programów zachęt finansowych na poziomach krajowym i regionalnym. Wstępne szacunki oparte na jedynie 1 milionie domów jednorodzinnych w dwóch województwach (w Polsce istnieje 5 mln domów jednorodzinnych), wskazują inwestycję wymaganą do wymiany starych kotłów na poziomie 3 mld euro oraz znacznie wyższą kwotę na termomodernizację. Koszt wdrożenia w skali kraju szacowany jest na około 50+ mld euro.

Zespół przeprowadzi analizę różnych opcji (w oparciu o doświadczenia międzynarodowe i polskie) i pomoże opracować wersję roboczą mechanizmów finansowych, które umożliwią finansowanie na dużą skalę i realizację działań w zakresie efektywności energetycznej domów jednorodzinnych w dwóch docelowych województwach.