Ełk

Rewitalizacja Śródmieścia Ełku budowana na doświadczeniu lokalnych partnerów

Położony wśród mazurskich jezior i lasów Ełk w granicach Polski funkcjonuje od niespełna 75 lat. Zniszczone i wyludnione w czasie wojennej zawieruchy miasto zostało zasiedlone głównie mieszkańcami okolicznych powiatów oraz przesiedleńcami z Kresów. Lata powojenne i okres PRL-u to rozwój miasta w oparciu o przemysł. Wskutek przemian ustrojowych spadła jednak rola przemysłu, szybkie tempo rozwoju technologii zmieniło też jego oblicze. Ponadto w mieście przestały stacjonować jednostki wojskowe, których zabudowa koszarowa zajmuje znaczną część centrum miasta. Dziś miasto w coraz większej mierze staje się ośrodkiem turystycznym wykorzystując walory przyrodnicze pojezierza ełckiego, jest też regionalnym ośrodkiem usługowym i przemysłowym.  Nadal jednak Ełk mierzy się z licznymi problemami społeczno-gospodarczymi grożącymi jego marginalizacją na arenie krajowej. Nagromadzenie negatywnych zjawisk zaobserwować można zwłaszcza w centrum miasta, tzw. Śródmieściu, co znalazło swoje odzwierciedlenie w „Programie Rewitalizacji Ełku na lata 2016-2023”. Wyznaczony obszar rewitalizacji zajmuje tylko 8% powierzchni miasta, ale zamieszkuje go blisko 28% populacji. Jest to z jednej strony najatrakcyjniejszy fragment miasta – najstarsza część Ełku z licznymi zabytkami, w tym terenem Ełckiej Kolei Wąskotorowej i terenami zielonymi nad rzeką Ełk i Jeziorem Ełckim, z drugiej strony teren o dużym natężeniu problemów społecznych wymagających intensywnych działań wzmacniających spójność społeczną.

Ełk ma znaczne doświadczenie w działaniach ukierunkowanych na odnowę miasta. Jednym z kluczowych projektów, które stało się bazą do realizowanych modelowych działań, były działania dotyczące streetworkingu. Streetworking to najprościej ujmując praca pedagogów i animatorów z osobami na ulicy – dosłownie i w przenośni. Projekt realizowany od 2011 r. pn. "Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej" to program podnoszenia kwalifikacji ełckich pedagogów i animatorów ulicznych, zwiększający liczbę kadry, jak również wypracowujący efektywne modele pracy. Dziś z ełckich doświadczeń czerpie nie tylko Ełk, ale i inne miasta. To doświadczenie i duży potencjał ełckich organizacji pozwoliły kontynuować i rozwijać działania związane z włączeniem społecznym.

Nowe Śródmieście Miasta Ełk – 3 filary rewitalizacji

Ełckie działania rewitalizacyjne oraz będący jego częścią projekt modelowy pn. „Nowe Śródmieście Miasta Ełk – wzór na rewitalizację” koncentrują się wokół przeświadczenia, że „LUDZIE DZIAŁAJĄ by tworzyć MIEJSCA”. Hasło „rozłożone na czynniki pierwsze” odwołuje się do:

• PARTYCYPACJI (ludzie),
• AKTYWIZACJI (działają),
• kreowania NOWEJ PRZESTRZENI SPOŁECZNEJ (miejsca).

Te trzy filary rewitalizacji przyczynić się mają do odrodzenia Śródmieścia Miasta Ełk, a jego kluczowym elementem ma być Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej. Centrum to miejsce spotkań mieszkańców, służące do organizacji inicjatyw i projektów społecznych. Ponadto, w obiekcie zaplanowano przestrzeń na siedziby organizacji społecznych, streetworkerów i animatorów społecznych. Projekt modelowy wywodzący się z pomysłu na działania społeczne zapoczątkowane w projekcie miękkim został zakończony konferencją w nowo otwartej siedzibie Ełckiego Centrum Rewitalizacji Społecznej. Jest to doskonały przykład, jak z działania i aktywności ludzi powstają nowe miejsca na mapie miasta.

Doświadczenia z ełckiego projektu zostały szczegółowo spisane w „Podręczniku modelowej rewitalizacji: Nowe Śródmieście Miasta Ełk – 3 filary rewitalizacji”. W opracowaniu w bardzo przejrzystej formie pełnej schematów, infografik, objaśnień zawarto: materiały edukacyjne stanowiące wprowadzenie do zagadnień organizacji przestrzeni i rewitalizacji, informacje o ełckich działaniach w ramach projektu modelowego, przewodnik dotyczący prowadzenia konsultacji społecznych i spotkań fokusowych, materiał dotyczący regulacji prawnych i zasad prowadzenia rewitalizacji w Polsce.

Materiały do pobrania:

Podręcznik modelowej rewitalizacji: Nowe Śródmieście Miasta Ełk – 3 filary rewitalizacji (PDF 5 MB)

Dokumentacja związana z  zamówieniem publicznym na przygotowanie opracowania dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku. (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z udzielaniem zamówienia publicznego.)

Filar I Partycypacja – Model angażowania mieszkańców w przygotowanie programu rewitalizacji

W momencie rozpoczęcia projektu modelowego Ełk dysponował już „Programem Rewitalizacji Ełku na lata 2016-2023”. Niemniej miasto pozostało otwarte na dialog z mieszkańcami i postanowiło przetestować różne formy konsultacji społecznych, których wynikiem była aktualizacja programu rewitalizacji. Wychodząc z założenia, że ludzie wolą się wypowiadać, niż zgłaszać uwagi pisemnie, skupiono się na aktywnych formach konsultacji: grupy fokusowe, Open Space, planowanie w przestrzeni. Przez cały ośmiomiesięczny okres trwania konsultacji działał Punkt Informacyjno-Konsultacyjny, a prace urzędników wspomagał Zespół ekspertów. Ełcki model konsultacji to przykład dojrzałego podejścia do partycypacji.

Po serii spotkań typu fokus i konsultacjach Open Space, których celem było zdefiniowanie głównych problemów różnych grup interesariuszy obszaru rewitalizacji i poszukiwanie strategii ich rozwiązania, działania przeniosły się w teren. Trzy przestrzenie do działań projektowych metodą planowania w przestrzenizostały wskazane właśnie na spotkaniach konsultacyjnych. Wnioski z konsultacji społecznych spisano w raporcie. Na jego podstawie uzupełniono program rewitalizacji o nowe kierunki działań i projekty rewitalizacyjne (aktualizację programu przyjęto uchwałą Rady Miasta Ełku pod koniec lutego 2018 r.). Poza zebraniem wniosków do wykorzystania podczas aktualizacji zapisów samego programu rewitalizacji, wiele z sugestii zostało przedłożonych do niezwłocznej realizacji (tj. nasadzenia zieleni, montaż ławek, koszy na śmieci, uzupełnienie „psich pakietów”). W oparciu o propozycje i pomysły mieszkańców została przygotowana dokumentacja na zagospodarowanie skweru im. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka” oraz wizualizacja zagospodarowania skweru nad rzeką Ełk. Tym samym głos mieszkańców wpłynął na realny wygląd wybranych miejsc w Śródmieściu.

Skuteczność konsultacji uzależniona jest od ich właściwego przygotowania i dobrego koordynowania. Ełckich urzędników wspierał Zespół merytoryczny ds. konsultacji społecznych. W jego skład weszli: ekspert ds. partycypacji społecznej, facylitator, animator społeczny, streetworker – pedagog ulicy. Dodatkowo przy działaniach projektowych w przestrzeni miejskiej doradztwo pełnił ekspert ds. planowania przestrzennego. Rolą ekspertów było wsparcie przedstawicieli miasta wiedzą ekspercką, mobilizowanie mieszkańców do angażowania się w konsultacje i ich integracja wokół wspólnego celu, ułatwienie formułowania wspólnych wniosków i zapobieganie eskalacji pojawiających się konfliktów przy rozbieżnych interesach.

Dialog z mieszkańcami wspierała działalność Punktu Informacyjno-Konsultacyjny. Punkt działał w kamienicy będącej siedzibą wielu ełckich organizacji pozarządowych przy ul. Małeckich 3. W godzinach popołudniowych w Punkcie pełnili dyżury zatrudnieni przez Urząd Miasta streetworker i animator społeczny. Ich rolą było, na miejscu i na śródmiejskich ulicach, promować uczestnictwo mieszkańców w spotkaniach konsultacyjnych. Wraz z rozwojem projektu modelowego ewoluowała działalność Punktu, przenosząc swoją główną działalność w przestrzeń miejską.

Materiały do pobrania:

1. Raport z konsultacji społecznych aktualizacji Programu Rewitalizacji Ełku na lata 2016-2023. (PDF 8 MB) Dokumentacja związana z zamówieniem publicznym na przygotowanie opracowania dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku.
2. Zaproszenie do składania ofert na świadczenie usług facylitora w procesie konsultacji społecznych dostępne jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
3. Zaproszenie do składania ofert na świadczenie usług animatora w procesie konsultacji społecznych dostępne jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
4. Zaproszenie do składania ofert na świadczenie usług streetworkera w procesie konsultacji społecznych dostępne jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
5. Zaproszenie do składania ofert na świadczenie usług eksperta ds. partycypacji społecznej w procesie konsultacji społecznych dostępne jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
6. Zaproszenie do składania ofert na świadczenie usług eksperckich w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego dostępne jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełk

(Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z udzielaniem zamówienia publicznego.)

Filar II Aktywizacja – Modelowa Szkoła Animatorów i Pedagogów Społecznych

W ambitnej rewitalizacji ważna jest innowacyjność. Ważne jest jednocześnie dostrzeganie, wzmacnianie i optymalne wykorzystanie lokalnych potencjałów. W Ełku takim potencjałem są profesjonalni, aktywni od lat, streetworkerzy. Dlatego fundamentem aktywizacji społecznej w Ełku stały się działania oparte na pracy pedagogów ulicy i animatorów społecznych. W ramach projektu zlecono na podstawie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie przeprowadzenie modelu organizowania społeczności lokalnej w trzech krokach:

• Szkoła Animatorów i Pedagogów Społecznych
• Młodzieżowa Akademia Rewitalizacji
• Miniprojekty

Zadanie zostało zrealizowane przez konsorcjum trzech organizacji pozarządowych, w tym dwóch ełckich: Ełckiego Stowarzyszenia Aktywnych STOPA, Fundację HUMAN „LEX” INSTYTUT wraz z Forum Animatorów Społecznych z Elbląga.

Szkoła Animatorów i Pedagogów Społecznych była programem szkoleniowym, który dawał wiedzę i umiejętności z zakresu organizowania społeczności lokalnych metodami streetworkingu i pedagogiki ulicy w ramach procesów rewitalizacji. Szkoła pokazywała jak budować partnerskie grupy inicjatywne, które planują rozwój lokalny i podejmują się realizacji wspólnych inicjatyw, w oparciu o potrzeby społeczne oraz z wykorzystaniem lokalnych zasobów. W ramach zajęć podkreślano znaczenie partycypacji obywatelskiej i włączanie społeczności lokalnej w procesy decyzyjne. Koncepcja Szkoły powstała w oparciu o pragnienie, aby ci którzy chcą pracować w społecznościach i ze społecznościami, robili to w najlepszy możliwy sposób.

Nabór do Szkoły był otwarty i szeroko propagowany, tak by zachęcić aktywnych, ambitnych mieszkańców Ełku zarówno do rozwoju osobistego, jak i budowania lokalnego potencjału dla ełckiej rewitalizacji. Szkoła adresowana była do 20 osób i zaplanowana została na 3 sesje weekendowe, podczas których zrealizowano moduły szkoleniowe: Ja jako streetworker, Narzędzia pracy streetworkera, Psychologia miasta. Z dziesięcioma spośród „absolwentów” Szkoły podpisano umowy współpracy. Pracując jako streetworkerzy rekrutowali oni później młodzież i dzieci do kolejnych działań.

Młodzieżowa Akademia Rewitalizacji to sześciodniowy wyjazd warsztatowy dla trzydzieściorga dzieci i młodzieży ze śródmiejskich podwórek. Zajęcia prowadzili absolwenci Szkoły Animatorów i Pedagogów Społecznych. Poprzez gry i zabawę młodzież i dzieci dowiedziały się czym jest rewitalizacja i jak zaangażowanie w ożywienie Śródmieścia może realnie przełożyć się na zaspokojenie potrzeb jego mieszkańców. Celem warsztatów było przygotowanie dzieci i młodzieży do zaktywizowania mieszkańców Śródmieścia – rodziców, przyjaciół i znajomych w proces odnowy swojej okolicy. Doświadczenia z Akademii zostały wykorzystane w kolejnym działaniu, do przygotowania i realizacji miniprojektów w przestrzeni miejskiej.

Miniprojekty to niewielkie projekty, których celem jest nie kompleksowa rewitalizacja, ale działania inicjujące rewitalizację, animujące, demonstrujące efektywność wspólnych czy też oddolnych działań o niewielkim koszcie a dużym efekcie dla społeczności.

Dzieci i młodzież, którzy uczestniczyli w „Młodzieżowej Akademii Rewitalizacji”, ze wsparciem streetworkerów, mieli możliwość zrealizowania na swoich podwórkach 10 miniprojektów o wartości ok. 5.000 zł każdy. Pierwszym zadaniem było dotarcie do sąsiadów, zebranie pomysłów i poddanie je dyskusji. Działanie to wspiera integracje między pokoleniową i buduje, a czasami wręcz odbudowuje, zaufanie i życzliwość w mikrospołecznościach. Ważnym celem takich działań jest nie tylko poprawa przestrzeni podwórek – które stanowią ważny element środowiska rozwoju mieszkających tam młodych ludzi – ale także budowanie poczucia sprawstwa, tj. poczucia, że każdy mieszkaniec może mieć wpływ na polepszenie warunków swojego życia. Niewielki budżet na zadanie nie był przeszkodą, ale czynnikiem angażującym, który spowodował, że wiele rzeczy zostało zrobionych przez mieszkańców w formie wolontariatu. Wśród miniprojektów było duże zróżnicowanie: powstały miejsca zabaw dla dzieci, mini murale, postawiono ławki dla rodziców i dziadków, uzupełniono zieleń i kwiaty, urządzono osiedlowy grill czy piknik integracyjny. Podsumowaniem działań była parada „Oświeceni” czyli spacer szlakiem odnowionych podwórek z lampionami i artystycznym akompaniamentem.

Aczkolwiek nie wszystko zostało zrealizowane wg wstępnej koncepcji działań, efekty przerosły oczekiwane rezultaty. Warto zagłębić się w szczegóły dotyczące realizacji miniprojektów zawartych w „Podręczniku modelowej rewitalizacji. Nowe Śródmieście Miasta Ełk – 3 filary rewitalizacji”. Mieszkańcy docenili realizację miniprojektów, a miasto wykorzystując uwolniony potencjał będzie kontynuować w podobnej formie rewitalizację ełckich podwórek.

Materiały do pobrania:

1. Ogłoszenie o naborze do Szkoły Animatorów i Pedagogów Społecznych (PDF 190 KB)
2. Dokumentacja związana z otwartym konkursem ofert na realizację zadania publicznego dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełk

(Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z przeprowadzaniem otwartego konkursu ofert na realizację zadani publicznego.)

Filar III Nowa przestrzeń Śródmieścia – Utworzenie Ełckiego Centrum Rewitalizacji Społecznej

Siedzibą zapewniającą pełną infrastrukturę i kapitał społeczny do kontynuacji i rozwoju opisanych wyżej działań jest uruchomione we wrześniu 2018 r. Ełckie Centrum Rewitalizacji Społecznej (ECRS). Centrum powstało w pięknym, pokoszarowym obiekcie znajdującym się w samym centrum obszaru rewitalizacji. ECRS ma być miejscem spotkań mieszkańców, siedzibą organizacji społecznych, streetworkerów i animatorów społecznych – „bijącym sercem procesu rewitalizacji”. Aktywność Centrum będzie koncentrować się na rozwoju kompetencji pedagogów ulicy i animatorów – Szkoła Animatorów i Pedagogów Społecznych, działaniach skierowanych do młodzieży – Młodzieżowy Klub Integracji Społecznej, aktywizacji osób zagrożonych wykluczeniem społecznym – Program Aktywnej Integracji, doskonaleniu umiejętności zawodowych – pracownie tematyczne. W ECRS będzie można świadczyć także usługi postrehabilitacyjne czyli działania, których celem jest powrót osób uzależnionych do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, podjęcie pracy, pełnienie ról społecznych, już po ukończonym procesie leczenia. Model funkcjonowania ECRS oparty jest na współpracy Miasta z organizacjami pozarządowymi, podmiotami ekonomii społecznej oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Miasto zakłada, ze najbliższe 5 lat to okres inkubacji Centrum prowadzący do jego samodzielności finansowej oraz rozwoju oferty.

Remont budynku przeznaczonego na ECRS zrealizowano dzięki dofinansowaniu ze środków unijnych, Miasto oraz ełckie NGO aktywnie i skutecznie pozyskuje środki unijne na rozwój działalności Centrum. Projekty te są realizacją zapisów „Programu Rewitalizacji Ełku na lata 2016-2023”. Natomiast w ramach projektu modelowego miasto przygotowało dokumenty mające zapewnić efektywność funkcjonowania Centrum.

Opracowanie pn. „Polityka funkcjonalna Ełckiego Centrum Rewitalizacji Społecznej do 2025 r.” zawiera: opis przyjętych założeń polityki funkcjonalnej ECRS, komponent struktury zarządzania i struktury organizacyjnej, komponent określający grupy docelowe użytkowników ECRS, plan finansowy do 2024 r., komponent marketingowy akcentujący komunikację i promocję ECRS ukierunkowaną na długofalowość relacji i zaangażowania interesariuszy, komponent przestrzenny określający możliwości aranżacji pomieszczeń budynku ECRS, sposób wdrażania i monitorowania Polityki.

Programy pracy w Centrum zawarto m.in. w trzech opracowaniach dotyczących sprawdzonych praktyk pracy metodą streetworkingu i animacji lokalnej oraz coachingu społeczno-zawodowego. Podręczniki powstały na bazie wieloletnich doświadczeń ełckich instytucji i organizacji działających w zakresie rewitalizacji i aktywizacji społeczno-zawodowej.

Materiały do pobrania:

1. Polityka funkcjonalna Ełckiego Centrum Rewitalizacji Społecznej do 2025 r. (PDF 3 MB)
   Dokumentacja związana z  zamówieniem publicznym na przygotowanie opracowania dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
   (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z udzielaniem zamówienia publicznego.)
2. Podręcznik streetworkingu (PDF 980 KB)
3. Program coachingu społeczno-zawodowego młodzieży z obszaru rewitalizacji (PDF 817 KB)
4. Program coachingu społeczno-zawodowego grup wykluczonych społecznie z obszaru rewitalizacji wraz z biznesplanem dla pracowni w Ełckim Centrum Rewitalizacji Społecznej (PDF 2 MB)

Filar III Nowa przestrzeń Śródmieścia – Zasób mieszkaniowy w rewitalizacji 

Gospodarowanie przez gminę zasobem mieszkaniowym jest bardzo ważnym zagadnieniem w procesach rewitalizacyjnych. Działania rewitalizacyjne prowadzi się na obszarach zamieszkiwanych w znacznym stopniu przez osoby i grupy wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym, o ograniczonej zaradności życiowej i słabej kondycji finansowej. Jednym z zadań własnych gminy jest natomiast tworzenie warunków do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej. W ramach tego zadania gmina ma obowiązek zapewnić lokale socjalne i zamienne, a także wspierać gospodarstwa domowe o niskich dochodach, do czego wykorzystuje zasób komunalny. W rezultacie dla wielu polskich miast charakterystyczne jest skupienie większości mieszkań komunalnych i socjalnych na obszarze rewitalizacji. Ponadto w większości są to budynki w najstarszych częściach miasta. Tak jest również w Ełku, gdzie na obszarze rewitalizacji znajduje się 86% zasobu mieszkaniowego całego miasta, z czego ¾ budynków pochodzi sprzed II Wojny Światowej.

W ramach projektu modelowego powstały dwa komplementarne opracowania: „Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem w obszarze rewitalizacji „Śródmieście” Gminy Miasta Ełk” oraz „Aspekty społeczne i kulturalne w zarządzaniu zasobem komunalnym w obszarze rewitalizacji Gminy Miasta Ełk”. Zebrano w nich najważniejsze informacje o zasobie lokalowym gminy w celu sprawnego zarządzania nim, uwzględniając potrzeby mieszkaniowe i możliwości przeznaczenia lokali na cele społeczne. Co interesujące, decyzja o rozszerzeniu zakresu programu wynikła m.in. z udziału ełckich urzędników w warsztatach z zakresu mieszkalnictwa organizowanych przez Ministerstwo.

W opracowaniach akcentuje się,aby na zasób komunalny patrzeć jak na potencjał i element większej całości, którą stanowi tkanka miejska z jej mieszkańcami i użytkownikami. Analizy objęły zatem zagadnieniawychodzące dalekopoza samą inwentaryzację. Ełcki program gospodarowania zasobem mieszkaniowym, zwraca uwagę rzetelnością diagnozy – wiele wykresów, map i zestawień pozwala poznać stan zasobu mieszkaniowego na obszarze rewitalizacji i wskazuje dynamikę jego zmian. Dokonano oszacowania luki remontowej, czyli szacunkowej sumy jaką miasto musiałoby wydać, aby pokryć koszty doprowadzenia budynków do stanu bardzo dobrego. Luka remontowa znacznie przewyższa wydatki na remonty zaplanowane na najbliższe lata. Taka sytuacja stanowi wyzwanie, z którym boryka się wiele samorządów w Polsce. Program zawiera także wiele dodatkowych informacji, których nie ma w innych opracowaniach podobnego typu. Są to np. informacje o lokalach użytkowych na obszarze rewitalizacji, o terenach międzyblokowych, o wynikach miniprojektów. W kolejnym opracowaniu przeanalizowano aktualną politykę czynszową i problem zadłużenia oraz zaprezentowano propozycje programów oddłużeniowych. Zbadano możliwości ulokowania funkcji społecznych i kulturalnych na obszarze Śródmieścia, zaproponowano model powierzania zadań publicznych organizacjom pozarządowym i podmiotom ekonomii społecznej. W ełckim modelu rewitalizacji ważne są aspekty związane ze wsparciem rozwoju sektora pozarządowego, w tym także wzmocnienie jego potencjału organizacyjnego, w szczególności lokalowego.

Na podstawie przygotowanych analiz wytypowano dwa budynki wymagające pilnej poprawy stanu technicznego, których stopień zużycia technicznego został określony na 50%. W ramach projektu modelowego sporządzono dla nich dokumentację techniczną w zakresie zwiększania efektywności energetycznej. Oba budynki są uwzględnione w programie rewitalizacji i planuje się pozyskać dofinansowanie na realizację remontów.

Materiały do pobrania:

1. Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem w obszarze rewitalizacji „Śródmieście” Gminy Miasta Ełk (PDF 10 MB)
2. Aspekty społeczne i kulturalne w zarządzaniu zasobem komunalnym w obszarze rewitalizacji Gminy Miasta Ełk (PDF 4 MB)
   Dokumentacja związana z  zamówieniem publicznym na przygotowanie opracowania dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
   (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z udzielaniem zamówienia publicznego.)

Filar III Nowa przestrzeń Śródmieścia – Przyjazna przestrzeń publiczna

Na podstawie wniosków z konsultacji społecznych wytypowano obszary, które w opinii mieszkańców powinny zostać na nowo zagospodarowane i dla których powstaną koncepcje architektoniczno-urbanistyczne. Jedna z koncepcji miała odzwierciedlać wyniki warsztatów przeprowadzone metodą planowania w przestrzeni(skwer miejski), pozostałe terenów problemowych (teren wykorzystywany jako parking samochodowy, teren powojskowy przy ECRS, podwórko przy budynku komunalnym). Rolą koncepcji jest wizualizowanie potencjału tych terenów i możliwości ich odnowy. Jest to także pierwszy krok do realizacji inwestycji. 

Według mieszkańców szczególnym miejscem na mapie Śródmieścia jest skwer im. Gen. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka” przy ul. Słowackiego. Niestety zatracił on swoje funkcje rekreacyjno-wypoczynkowe. Wsłuchując się w postulaty mieszkańców dotyczące wyposażenia i zagospodarowania skweru: zwiększenia powierzchni zielonych, zapewnienia miejsc zabaw dla dzieci, uzupełnienia małej architektury i historycznego kontekstu skweru, opracowano program funkcjonalno-użytkowy skweru. W PFU na podstawie inwentaryzacji zieleni, z uwzględnieniem zaleceń konserwatorskich i warunków technicznych, sformułowano wytyczne dotyczące przebudowy i modernizacji skweru mające na celu utworzenie miejsca przyjaznego mieszkańcom. Inspiracją proponowanego zagospodarowania był naturalny krajobraz okolic Ełku i środowisko wodne. Stąd też w koncepcji zaproponowano strefę wody, czyli założenie wodne złożone z „rzeki” oraz fontanny posadzkowej, która stanowiłaby atrakcję dla dzieci. Program funkcjonalno-użytkowy stanowił podstawę do opracowania pełnej dokumentacji technicznej, którą ukończono jesienią 2018 r. Postrzegając przestrzenie publiczne jako system miejsc powiązanych w skali miasta, w trakcie przygotowania dokumentacji zadecydowano o rozszerzeniu zakresu projektowego. Poprzez doprojektowanie ciągu pieszo-rowerowego łączącego skwer z zaprojektowaną wcześniej ulicą Roosevelta. Dzięki temu powstał spójny i funkcjonalny teren Śródmieścia pomiędzy ulicami Wojska Polskiego i Słowackiego. Planowane jest wykonanie inwestycji, aby zakończyć cały proces i pokazać mieszkańcom, że ich zaangażowanie przekłada się na realne działania w przestrzeni miejskiej.

Materiały do pobrania:

• Program funkcjonalno-użytkowy: Zagospodarowanie skweru gen. Aleksandra Krzyżanowskiego „Wilka” przy ul. Słowackiego w Ełku (ZIP 10 MB)
• Dokumentacja związana z zamówieniem publicznym na przygotowanie opracowania dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej Miasta Ełku
  (Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju nie ponosi odpowiedzialności za ewentualne uchybienia związane ze stosowaniem właściwych przepisów związanych z udzielaniem zamówienia publicznego.)

Nabyte w ramach projektu doświadczenia służą miastu do rozwijania relacji na linii samorząd – mieszkańcy i większego angażowania mieszkańców w proces rewitalizacji. Bezpośrednim tego dowodem jest zawiązane Forum Rewitalizacji, stanowiącego reprezentację społeczności lokalnej i aktywnie włączające się działania służące odnowie Śródmieścia Ełku. Dzięki podjętym działaniom wzrosło zainteresowanie partycypacją społeczną w mieście i troska o jakość przestrzeni publicznej miasta. Konsultacje metodą planowania w przestrzeni, polegające na uzgadnianiu koncepcji zagospodarowania danego obszaru na miejscu i z jego użytkownikami, zyskały sympatię ełczan. Metoda weszła na stałe w katalog działań urzędu i kolejne takie konsultacje przeprowadzono dla terenu poza obszarem rewitalizacji. Działania zaplanowane w projekcie posłużyły przygotowaniu do funkcjonowania Ełckiego Centrum Rewitalizacji Społecznej. Opracowane zostały dokumenty istotne z punktu widzenia zarządzania Centrum i realizacji planowanych działań. Miasto skorzystało także ze wsparcia finansowego do przygotowania dokumentacji dla wybranych projektów rewitalizacyjnych, których koncepcje przedyskutowano z mieszkańcami.

Podstawą działań rewitalizacyjnych w Ełku jest „Program Rewitalizacji Ełku na lata 2016-2023”.

Ełcki Portal Rewitalizacji: www.rewitalizacja.elk.pl/ 

Modelowa Rewitalizacja Miast w Ełku - film

Obejrzyj film i zainspiruj się do działania. W Ełku, dzięki udzielonej dotacji ze środków POPT 2014-2020, w oparciu o doświadczenie lokalnych partnerów społecznych wypracowano wzór na rewitalizację. Działania w Ełku skoncentrowały się wokół przeświadczenia, że „LUDZIE DZIAŁAJĄ by tworzyć MIEJSCA”. Hasło „rozłożone na czynniki pierwsze” odwołuje się do partycypacji (ludzie), aktywizacji (działają), kreowania nowej przestrzeni (miejsca).