Wsparcie doradcze i edukacyjne gmin, promocja dobrych praktyk rewitalizacyjnych, pomoc w realizacji gminnych programów rewitalizacji – to tylko niektóre z planowanych do realizacji zadań w ramach trzeciej odsłony projektu Regiony Rewitalizacji. Inauguracja programu odbyła się 9 stycznia 2024 r. podczas seminarium w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej. Forum Rozwoju Lokalnego pn. „Porozmawiajmy o rewitalizacji” otworzył wiceminister Jacek Protas.
"Rewitalizacja to kompleksowe narzędzie do stymulowania rozwoju lokalnego i zmiany oblicza polskich miast, gmin zarówno w sferze społecznej, gospodarczej, jak i przestrzennej. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej wspiera funkcjonowanie i rozwój systemu rewitalizacji w Polsce. Dzięki środkom krajowym, a także Funduszom Europejskim i Norweskim miasteczka i duże miasta, z roku na rok stają się lepszym miejscem do życia dla swoich mieszkańców oraz bardziej atrakcyjne dla inwestorów i turystów"
- powiedział wiceminister funduszy i polityki regionalnej Jacek Protas.
Pomagamy gminom w przygotowaniu dobrego programu rewitalizacji
Seminarium było okazją do inauguracji kolejnej edycji inicjatywy wsparcia rewitalizacji w Polsce. Projekt „Regiony Rewitalizacji Edycja 3.0” ma na celu wzmocnienie zdolności gmin do programowania i wdrażania działań rewitalizacyjnych poprzez wsparcie doradcze i szkoleniowe.
W ramach projektu przez następne cztery lata Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej współpracować z 16 zespołami ds. rewitalizacji w Urzędach Marszałkowskich ze wszystkich województw. Będziemy także wspierać działania Narodowego Instytutu Dziedzictwa, które rozwijają kompetencje w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego oraz jego znaczenia w procesie rewitalizacji. Budżet projektu wynosi 84 mln złotych w ramach Pomocy Technicznej dla Funduszy Europejskich 2021-2027.
W ramach poprzedniej edycji projektu Regiony Rewitalizacji realizowanym w latach 2019-2022 w 16 województwach w 570 spotkaniach edukacyjnych udział wzięło ponad 11 tys. uczestników z gmin. Ponad 550 gmin skorzystało z indywidualnego wsparcia doradczego, opracowano ponad 30 podręczników i publikacji o rewitalizacji. Powstało 16 regionalnych serwisów o rewitalizacji oraz 16 modułów dotyczących rewitalizacji w ramach geoportali wojewódzkich. Budżet drugiej edycji projektu wyniósł ok. 10,8 mln zł z czego 9,7 mln zł stanowiła dotacja ze środków Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020.
Miejsce rewitalizacji w programach regionalnych
Podczas spotkania rozmawialiśmy także o finansowaniu działań rewitalizacyjnych. Przedsięwzięcia na rzecz lokalnej społeczności i gospodarki, ładu przestrzennego i zrównoważonego gospodarowania przestrzenią będą wspierane w perspektywie finansowej 2021-2027 między innymi w programach regionalnych.
Gminne programy rewitalizacji przygotowane w oparciu o ustawę o rewitalizacji będą w tym przypadku pełnić rolę strategii terytorialnej (strategii IIT). W celu usprawnienia realizacji instrumentów terytorialnych Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowało „Zasady realizacji instrumentów terytorialnych w Polsce w perspektywie finansowej UE na lata 2021-2027 (wersja z 24.08.2023)” (PDF 856 KB).
Rewitalizacja w praktyce
Seminarium było również okazją do zaprezentowania dobrych praktyk. Doświadczeniami z działań rewitalizacyjnych podzielili się samorządowcy z Włocławka, Tomaszowa Mazowieckiego i Hrubieszowa – beneficjenci programu „Rozwój lokalny”. Program jest finansowany w ramach III edycji Funduszy norweskich i EOG na lata 2014 – 2021 w wysokości 102 mln euro. Umożliwia on realizację działań, które poprawiły jakość życia mieszkańców 29 małych i średnich miast w Polsce.
- Włocławek wykorzystał fundusze z programu m.in. na zwiększenie integracji społecznej mieszkańców miasta i wzmocnienie więzi społecznych.
- Tomaszów Mazowiecki przekazał środki na opracowanie i realizację kompleksowego programu edukacji ekologicznej EKOpozytywny Tomaszów oraz dostosowanie przestrzeni publicznej do zagrożeń klimatycznych wynikających z fal upałów i miejskiej wyspy ciepła.
- W Hrubieszowie miasto zaplanowało stworzyć warunki do integracji, uporządkować przestrzeń miejską i dostosować ją do potrzeb osób starszych i z niepełnosprawnościami. Hrubieszów przeznaczył również fundusze na projekty, które pomogą zapobiegać i adaptować miasto do zmian klimatu oraz wdrażać ekologiczne środki transportu.
W debacie podsumowującej seminarium FRL próbowano odpowiedzieć na pytanie jak prowadzić rewitalizację, aby wraz z ożywieniem obszaru rewitalizacji przyczyniała się ona do jakościowego rozwoju całego miasta.
Materiały z seminarium
Program seminarium (PDF 354 KB)
Miejsce rewitalizacji w programach regionalnych na lata 2021-2027 (PDF 625 KB)
Regiony Rewitalizacji jako inicjatywa wsparcia rewitalizacji w Polsce (PDF 2 MB)
Centra Kompetencji ds. Rewitalizacji w Narodowym Instytucie Dziedzictwa (PDF 2 MB)
Gminny Program Rewitalizacji Miasta Włocławek na lata 2018-2028 (PDF 16 MB)
Rewitalizacja w praktyce – przykłady dobrych praktyk z Hrubieszowa (PDF 5 MB)
Park Bulwary w Tomaszowie Mazowieckim (PDF 5 MB)
Seminarium FRL - Porozmawiajmy o rewitalizacji
Cykl seminariów Forum Rozwoju Lokalnego jest realizowany w ramach Programu „Rozwój lokalny” wdrażanego przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej w III edycji Funduszy norweskich i Europejskiego Obszaru Gospodarczego. FRL to uruchomiona przez Związek Miast Polskich otwarta platforma samorządowo-rządowo-eksperckiej debaty oraz zintegrowany pakiet działań służących promocji podejścia oraz narzędzi zrównoważonego i endogennego rozwoju lokalnego.
Niniejsze wydarzenie inaugurujące projekty mające na celu wsparcie gmin w prowadzeniu działań rewitalizacyjnych finansowane było także w ramach środków Pomocy Technicznej dla Funduszy Europejskich 2021-2027.
