Ogólnopolski raport o dostępności
Raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami przez podmioty publiczne w Polsce według stanu na 1 stycznia 2021 r. został przygotowany w związku z art. 11 ust. 7 Ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami z 19 lipca 2019 r. oraz w oparciu o wyniki badania zrealizowanego przez Główny Urząd Statystyczny.
Publikacja zawiera informacje o dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej oraz o dostępie alternatywnym zarówno w ujęciu krajowym, jak i w podziale na poszczególne województwa. Przedstawiono w nim także informacje na temat dostępności wybranych typów podmiotów publicznych (np. szkół, placówek służby zdrowia czy instytucji kultury), a także informacje na temat dobrych praktyk w zakresie dostępności stosowanych przez wybrane podmioty publiczne w Polsce.
Zapraszamy do lektury raportu. Pobierz raport (PDF 4 MB).
Jeżeli raport o stanie dostępności podmiotu publicznego nie został złożony w terminie do 31 marca 2021 r. lub chcesz go zaktualizować, kliknij w link
Podstawowe informacje na temat sposobu raportowania o stanie zapewniania dostępności
Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami wprowadza obowiązek raportowania stanu zapewniania dostępności (dalej: ustawa) przez każdy podmiot publiczny. Główne zasady tego procesu zostały opisane w art. 11 ustawy.
Aby ujednolicić i ułatwić proces zbierania danych, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej (MFIPR) opracowało formularz raportu o stanie zapewniania dostępności umieszczony na stronie Ministerstwa oraz podjęło współpracę z Głównym Urzędem Statystycznym w celu wykorzystania do procesu raportowania portalu sprawozdawczego GUS (PS GUS). Formularz raportu udostępniony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej MFIPR stanowił podstawę do budowy jego wersji elektronicznej udostępnionej w PS GUS.
Przez ten portal 25 stycznia br. większość podmiotów publicznych zobowiązanych do raportowania (te które znajdują się w bazie danych GUS i posiadają REGON jednostki macierzystej) otrzymała odpowiedni formularz i może już zacząć uzupełnić raporty. Ostateczny termin na zatwierdzenie tych raportów w systemie PS GUS to 31 marca br.
Podmioty publiczne zobowiązane do raportowania to wszystkie podmioty ujęte w art. 3 ustawy. Niezależnie od tego czy podmiot ma obowiązek wyznaczyć koordynatora dostępności czy też nie – jest zobowiązany do złożenia sprawozdania. Ponieważ katalog podmiotów zobowiązanych do raportowania jest stosunkowo szeroki i niejednorodny, poniższe informacje pomogą w nawigacji po sposobie sporządzania i złożenia raportu.
Jak wskazano powyżej, celem współpracy z GUS jest złożenie maksymalnie dużej liczby raportów w wersji elektronicznej w systemie PS GUS. Nie każdy podmiot ma jednak do niego dostęp. Dlatego proces sprawozdawczy zakłada co do zasady następujące scenariusze:
- Każdy podmiot publiczny posiadający nr REGON (jednostka macierzysta), ujęty w bazie danych GUS i posiadający dostęp do PS GUS otrzymał powiadomienie w tym portalu o możliwości uzupełnienia formularza
- Każdy z tych podmiotów uzupełnia formularz elektroniczny w swoim imieniu. Nie jest konieczne przekazywanie papierowej wersji raportu. Po zatwierdzeniu formularza w PS GUS – należy go wydrukować do pliku pdf (taką funkcjonalność posiada PS GUS) a następnie umieścić na swojej stronie BIP.
- Zgodnie z ustawą jeżeli podmiot publiczny jest jednocześnie organem o którym mowa w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (KPA), przygotowuje także raport za jednostki podległe oraz nadzorowane. Jeżeli jednostki te mają własny REGON (ale jako macierzysty, a nie będący rozszerzeniem REGON podmiotu publicznego) to co do zasady nie musi zbierać od nich danych, ponieważ podmioty te same wypełniają raport w systemie PS GUS. Wyjątkiem jest sytuacja gdy taki podmiot z jakichś względów nie otrzymał dostępu do PS GUS.
- Jeżeli podmiot publiczny będący organem o którym mowa w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy KPA posiada jednostki podległe lub nadzorowane, które nie mają własnego REGONu (lub posiadają REGON będący rozszerzeniem REGONU macierzystego podmiotu publicznego) to istnieją 2 możliwe sposoby zebrania od nich danych:
- podmiot publiczny upoważnia odpowiednich pracowników podmiotów podległych lub nadzorowanych do wypełnienia odpowiednich raportów dla nich w PS GUS (informacje jak to zrobić można uzyskać u pracowników współpracujących GUS – patrz tabela poniżejlub uzyskać je zapoznając się z poradnikiem.
- pracownik podmiotu podległego lub nadzorowanego wypełnia formularz raportu udostępniony na BIP MFiPR i przekazuje go do podmiotu publicznego będącego organem o którym mowa w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy KPA, a ten wprowadza dane do PS GUS.
- Jeżeli podmiot publiczny posiadający REGON macierzysty nie otrzymał formularza raportu w PS GUS - powinien zwrócić się do pracownika współpracującego GUS z danego regionu - patrz tabela poniżej - celem wyjaśnienia czy jest objęty sprawozdawczością z dostępności w PS GUS.
- Jeżeli podmiot publiczny nie posiada REGON i nie posiada jednostki nadzorującej lub takiej której podlega, a na podstawie art. 3 ustawy jest obowiązany do złożenia raportu o dostępności może:
- skontaktować się z pracownikiem współpracującym z GUS z danego regionu – patrz tabela poniżej w celu nadania mu uprawnień pozwalających na dostęp do PS GUS, lub
- sporządzić raport w wersji elektronicznej poza PS GUS i przesłać do właściwego miejscowo wojewody, lub jeśli działa w skali całego kraju – do MFiPR na skrzynkę: dostepnosc.plus@mfipr.gov.pl. Właściwy miejscowo wojewoda lub MFIPR powinni zadbać o wprowadzenie raportu do PS GUS (szczegóły w FAQ).
Jeśli podmiot publiczny będący organem, pozyska dane od jednostek podległych / nadzorowanych na ich podstawie uzupełnia raport w PS GUS odrębnie dla siebie i dla każdej z ww. jednostek w ramach tzw. wieloformularza (system PS GUS istnieje funkcjonalność umożliwiająca dodawanie dodatkowych formularzy dla jednostek podległych - system PS GUS poprosi na wstępie o zaznaczenie odpowiedniej opcji wypełnienia dla jednego lub wielu podmiotów). Formularz zawiera na wstępie konieczność wyboru podmiotu do którego raport powinien być składany zgodnie z ustawą (art. 11 ust. 4). Możliwe opcje to: „wojewoda”, „minister ds. rozwoju regionalnego” lub „nie dotyczy”. Każdy podmiot publiczny uzupełniający raport powinien wybrać jedną z dwóch pierwszych opcji (szczegóły w FAQ). Opcja „nie dotyczy” został umieszczona w formularzu przede wszystkim dla podmiotów które ze względu na nieaktualne dane mogły omyłkowo znaleźć się w katalogu PS GUS.
Wypełnienie formularza w PS GUS lub przekazanie go podmiotowi nadzorującemu na jego prośbę, w celu ujęcia w PS GUS będzie wystarczające z punktu widzenia spełniania obowiązku, o którym mowa w art. 11 ust. 4, czyli przekazania wypełnionego raportu odpowiednio do właściwego wojewody lub ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Nie będzie więc konieczności dodatkowego przekazywania do ww. podmiotów raportu inną drogą.
Należy jednak pamiętać, że niezależnie od przekazania danych przez PS GUS lub inna drogą (patrz pkt 5 lub 6), każdy podmiot publiczny zobowiązany do raportowania dostępności jest też ustawowo zobligowany do publikacji raportu o stanie zapewniania dostępności na stronie BIP lub innej stronie tego podmiotu. W tym celu należy z PS GUS wygenerować raport (wydruk do pliku pdf) lub wypełnić wzór formularza ze strony MFIPR, który następnie należy umieścić do 31 marca 2021 r. na stronie BIP.
Okres sprawozdawczy za jaki składny jest raport obejmuje okres od 20 września 2019 r. do 1 stycznia 2021 r.
Formularz raportu w PS GUS będzie dostępny tylko do ustawowego terminu na uzupełnienie raportu tj. do 31 marca 2021 r. Do tego terminu podmiot publiczny będzie mógł edytować i uzupełniać informacje w zakresie zapewniania dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami (możliwa jest praca etapowa nad raportem). Po jego upływie dane z uzupełnionych formularzy zostaną uznane za finalne i przekazane do agregacji. Należy więc do tego terminu zakończyć prace nad raportem.
UWAGA!
Dane statystyczne przekazane w portalu sprawozdawczym GUS zostaną odpowiednio zagregowane i przesłane przez GUS w formie raportu ogólnopolskiego oraz 16 raportów regionalnych do MFIPR. Agregacji nie będą podlegały natomiast dodatkowe dane jakościowe uzupełniane w polach tekstowych formularza. Ze względu na uproszczoną formułę zbierania danych przez PS GUS i brak możliwości agregowania w nim innych danych niż statystyczne, istnieje możliwość przekazania dodatkowych informacji nt. dostępności podmiotu publicznego, które będą zbierane przez właściwego miejscowo wojewodę lub podmiot, o którym mowa w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy KPA. Nie jest to jednak działanie obligatoryjne a fakultatywne – tzn. podmiot publiczny który wypełnił raport w PS GUS może ale nie musi przekazywać dodatkowych informacji w zakresie dostępności.
Wojewodowie i podmioty publiczne, o których mowa w art. 5 § 2 pkt 4 ustawy KPA zostały przez MFIPR w oddzielnej korespondencji poinformowane o dodatkowych informacjach, które mogą zostać przez nich zebrane. Wojewodowie lub podmioty o których mowa w art. 11 ust. 4 pkt 1 ustawy mogą zatem zwracać się do podmiotów publicznych, zobligowanych do raportowania nt. dostępności, w celu uzyskania dodatkowych informacji jakościowych nt. dostępności. Mogą to być m.in. informacje na temat dobrych praktyk stosowanych przez konkretne podmioty, miejscowych standardów dostępności, szczególnych inicjatywach związanych z zapewnianiem dostępności podejmowanych przez podmiot lub podmioty publiczne itp.
Jak wypełnić raport o stanie zapewniania dostępności - instrukcja krok po kroku
Dzięki filmowi, w niecały kwadrans otrzymasz szczegółowe informacje umożliwiające prawidłowe wypełnienie raportu.
Obejrzyj film i wypełnij raport. To proste!
Instrukcja wypełnienia raportu
Dodatkowe informacje o tym, jak zapewnić dostępność w swojej instytucji oraz jak wypełnić raport o stanie zapewniania dostępności możesz znaleźć też w materiale z webinaru.
Zachęcamy do zapoznania się z nim.
Pytania i odpowiedzi po webinarze z dnia 18.02.2021 r.
Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami na liczne pytania po webinarze. (DOC 152 KB)
Aktywna wersja formularza raportu o stanie zapewniania dostępności
Podmioty publiczne, które nie mają możliwości złożenia raportu o stanie zapewniania dostępności poprzez PS GUS, mogą skorzystać z aktywnej wersji formularza w pliku PDF, która ułatwia proces raportowania.
Wzór raportu w w postaci formularza aktywnego, pozwala na jego wypełnienie bezpośrednio w pliku elektronicznym - oznacza to że nie musisz drukować formularza żeby następnie wypełnić go treścią. Możesz to zrobić klikając poszczególne pola i wybierając odpowiednie opcje odpowiedzi, które zaznaczą się na formularzu. Część z pól zawiera znacznik wyboru odpowiedzi, który należy odpowiednio przesunąć - zgodnie z wybraną opcją odpowiedzi. Wypełniając aktywny formularz musisz też pamiętać, że nie daje on możliwości dodawania wierszy - jeśli więc musisz wpisać więcej informacji niż pól w aktywnym formularzu pdf skorzystaj z pliku w formacie doc.
Formularz dostępny jest na stronie Ministerstwa.
Wydruk raportu z PS GUS
Informujemy, że format (struktura) raportu, który generowany jest z PS GUS jest określony przez system sprawozdawczy i nie może być zmodyfikowany przez podmiot publiczny, którego dotyczy. Dotychczas dostępny w PS GUS wydruk raportu "do pliku pdf" (wydruk zgodny ze wzorem) nie spełnia wszystkich kryteriów dostępności cyfrowej, określonych w ustawie z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Do dokumentu tego stosuje się przepisy art. 3 ust. 2 pkt 5 ww. ustawy, dotyczące wyłączenia obowiązku zapewnienia jego dostępności.
Jednocześnie aby zapewnić możliwość odczytania treści raportu wypełnionego w PS GUS przez czytniki ekranu, których używają osoby z dysfunkcją wzroku, w portalu sprawozdawczym GUS dodano dodatkową wersję wydruku formularza raportu (wydruk w formie dostępnej) o stanie zapewniania dostępności podmiotu publicznego. Dzięki temu treść raportu umieszczanego na stronie BIP podmiotu publicznego będzie mogła być odczytywana także przez osoby ze szczególnymi potrzebami. Rekomendujemy zatem generowanie wydruku raportu z portalu sprawozdawczego GUS w dodanej wersji (wydruk w formie dostępnej).
W przypadku podmiotów nie mających dostępu do PS GUS - w dalszym ciągu należy korzystać z formularza PDF ze strony BIP Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej.
Pytania i odpowiedzi (FAQ)
1. Kto jest zobowiązany do składania raportu o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami?
Do składania raportu o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zobowiązane są podmioty publiczne, które zostały wymienione w art. 3 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz. U. z 2020 r. poz. 1062), tj. w szczególności:
1) jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu art. 9 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,
2) inne, niż określone w pkt 1, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej,
3) inne, niż określone w pkt 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:
a) finansują je w ponad 50% lub
b) posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
c) sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
d) mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego,
4) związki podmiotów, o których mowa w pkt 1 i 2, lub podmiotów, o których mowa w pkt 3.
2. Jak wypełnić raport, z jakiego formularza korzystać?
Raport o stanie zapewniania dostępności jest wypełniany na wzorze opracowanym przez MFiPR i dostępnym na stronie www MFiPR z informacjami na temat raportowania dostępności.
Jednakże co do zasady większość podmiotów publicznych (które posiadają REGON) powinno wypełnić raport poprzez Portal Sprawozdawczy GUS (PS GUS). Umieszczono w nim elektroniczną wersję powyższego formularza. Formularz elektroniczny w PS GUS zawiera wszystkie informacje w zakresie dostępności podmiotu jakie należy zawrzeć w raporcie oraz dodatkowe informacje i wyjaśnienia jak wypełnić raport. Nie trzeba go już wtedy nigdzie wysyłać.
Tylko podmioty które nie będą miały dostępu do PS GUS (więcej o tym bezpośrednio na stronie) zobowiązane są wypełnić formularz ze strony MFiPR i przesłać go odpowiednio do wojewody, MFiPR lub podmiotu nadzorującego.
Aby ułatwić raportowanie przez podmioty publiczne, które nie mają dostępu do PS GUS, MFiPR przygotowało i zamieściło na stronie Ministerstwa również aktywną wersję formularza raportu w pliku PDF.
3. Czy każdy podmiot publiczny może złożyć raport przez Portal Sprawozdawczy GUS (PS GUS)?
Raport za pośrednictwem PS GUS może wypełnić każdy podmiot publiczny który posiada nr REGON, ujęty w katalogu GUS i posiadający dostęp do PS GUS.
Podmioty publiczne spełniające te warunki 25 lutego br. otrzymały mailowe powiadomienie o możliwości uzupełnienia formularza w PS GUS. Informacja trafiła do wyznaczonej w takim podmiocie osoby zarządzającej sprawozdawczością kierowaną do GUS (OZS) lub dodatkowo do osób którym OZS nadał uprawnienia dostępu do PS GUS (osoba sporządzająca sprawozdanie – OSS).
Podmioty które otrzymały powiadomienie z PS GUS to, co do zasady, podmiotyposiadające tzw. REGON macierzysty. Mogą zdarzyć się jednak sytuacje w których podmiot publiczny ma nadany tzw. nr REGON rozszerzony (REGON macierzysty uzupełniony o kolejne cyfry – dotyczy podmiotów podległych lub nadzorowanych) lub mimo posiadania nr REGON nie jest ujęty w bazie GUS, lub też nie ma nr REGON.
Podmioty te w większości przypadków mogą uzyskać dostęp do PS GUS i samodzielnie wypełnić raport dla swego podmiotu.W tym celu muszą skontaktować się z jednostką która posiada nr REGON macierzysty (dotyczy jednostek z nr REGON rozszerzonym – patrz odpowiedź na pytanie nr 4) lub właściwym pracownikiem GUS. Kontakty do pracowników GUS znajdziesz na stronie.
4. Czy podmioty które mają jednostki podległe i nadzorowane składają raport tylko za siebie, czy także za jednostki podlegle i nadzorowane? Czy robią to przez PS GUS czy w inny sposób?
Docelowym i rekomendowanym sposobem raportowania jest wypełnianie formularza raportu w PS GUS.
Jeśli podmiot publiczny posiada jednostki podległe lub nadzorowane powinien w pierwszej kolejności poinformować je obowiązku raportowania, a następnie ustalić ilez nich posiada dostęp do PS GUS. Kluczowe jest sprawdzenie czy jednostki te mają nr REGON. Jednostki podległe i nadzorowane mogą mieć swój macierzysty nr REGON, lub mogą mieć nadany tzw. REGON rozszerzony (tj. nr REGON jednostki nadrzędnej - macierzystej uzupełniony o kolejne cyfry). Posiadanie nr REGON rozszerzonego nie daje jednak automatycznie dostępu do PS GUS.
Jeśli więc podmiot publiczny posiada jednostki podległe powinien ustalić ile z nich ma nr REGON rozszerzony i macierzysty lub nie posiada nr REGON. Jednostki posiadające REGON macierzysty mogą samodzielnie raportować przez PS GUS.
W przypadku jednostek podległych/nadzorowanych, które nie mają nr REGON, lub mają nr REGON rozszerzony możliwe jest skorzystanie z poniższych sposobów przeprowadzenia raportowania:
A) podmiot nadrzędny upoważnia odpowiednich pracowników podmiotów podległych lub nadzorowanych do wypełnienia ich raportów w PS GUS. W tym celu osoba zarządzająca sprawozdawczością kierowaną do GUS (OZS) z podmiotu nadrzędnego nadaje uprawnienia „osoby sporządzającej sprawozdanie - OSS” osobie/ osobom z podmiotów podległych lub nadzorowanych (OZS może utworzyć dowolną liczbę dodatkowych kont użytkowników dla OSS z jednostek podległych / nadzorowanych). Wówczas podmioty te mogą samodzielnie wypełnić swój raport na nr REGON podmiotu nadrzędnego lub nr REGON rozszerzonym;
B) podmiot nadrzędny zbiera potrzebne dane od podmiotów podległych poza PS GUS w formie wypełnionego formularza pobranego ze strony MFiPR i raportuje w systemie PS GUS za siebie i za jednostki podległe, wprowadzając informacje do PS GUS za pomocą tzw. „wieloformularza”. W formularzu w PS GSU należy w tym celu wybrać opcje raportu dla wielu podmiotów;
C) podmioty nie posiadające REGON występują do GUS (kontakt z pracownikiem GUS wskazanym na stronie o nadanie umownego numeru REGON i na tej podstawie uzyskują dostęp do formularza raportu w PS GUS;
D) podmioty publiczne posiadające nr REGON rozszerzony lub nie posiadające nr REGON raportują na formularzu dostępnym na stronie MFiPR i przekazują go bezpośrednio do wojewody lub ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Wojewoda / minister jako podmiot zobowiązany ustawą (art. 11 ust. 6 lub 7) do sporządzenia raportu zbiorczego, zapewnia wprowadzanie uzyskanych od podmiotów publicznych danych do PS GUS (system będzie generował zestawienia zbiorcze dla województw / kraju).
Wypełnienie formularza w PS GUS, przekazanie go podmiotowi nadzorującemu lub do wojewody / ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego, będzie wystarczające z punktu widzenia spełniania obowiązku, o którym mowa w art. 11 ust. 4 ustawy, czyli przekazania wypełnionego raportu odpowiednio do właściwego wojewody lub ministra właściwego ds. rozwoju regionalnego. Po wprowadzeniu raportu do PS GUS nie będzie więc konieczności dodatkowego przekazywania go do ww. podmiotów inną drogą.
5. Co w sytuacji jeżeli dany podmiot jest objęty obowiązkiem raportowania, a nie posiada danych do logowania do PS GUS? W jaki sposób ma aktywować konto w PS GUS? Czy wystarczy wypełnić raport ręcznie i umieścić na stronie internetowej czy BIP?
Dane do logowania można uzyskać od Głównego Urzędu Statystycznego, mogą też być wygenerowane przez osobę zarządzającą sprawozdawczością (OZS) w instytucji, która jest wyznaczana na prośbę podmiotu publicznego przez GUS. Wypełniony formularz można przekazać również do podmiotu nadzorującego - będzie to wystarczające z punktu widzenia spełniania obowiązku, o którym mowa w art. 11 ust. 4. Ustawy o zapewnianiu dostępności. Więcej informacji na stronie.
6. Co w sytuacji kiedy dany pomiot publiczny posiadający REGON tworzą inne podmioty publiczne, które również posiadają odrębne nr REGONY (np. zespół szkół)? Czy wszystkie podlegle podmioty i podmiot zrzeszający wprowadzają odrębnie raporty do PS GUS ?
Tak. Każdy podmiot publiczny jest zobowiązany złożyć raport.
7. Kto powinien wypełnić formularz o stanie zapewnia dostępności jeżeli dany podmiot publiczny nie posiada koordynatora do spraw dostępności?
Obowiązek raportowania nie jest ograniczony tylko do podmiotów publicznych w których wyznaczono koordynatora. Dotyczy wszystkich podmiotów publicznych. Formularz raportu o stanie zapewniania dostępności nie musi być wypełniony przez koordynatora do spraw dostępności (nie jest to zadanie wymienione wprost w art. 14 ust. 2 ustawy), niemniej jednak powinien być on wypełniony przez osobę, która posiada wiedzę na temat dostępności danego podmiotu publicznego.
8. Czy koordynator dostępności wspólny dla kilku jednostek ma za zadanie wykonać zbiorczy raport o stanie zapewnienia dostępności dla wszystkich podmiotów, w których sprawuje swoją funkcję?
To zależy. Koordynator do spraw dostępności, bez względu na to czy został wyznaczony dla jednego podmiotu, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy o zapewnianiu dostępności, czy też np. dla kilku sądów, zobligowany jest do realizacji zadań określonych ustawą. Jednym z zadań koordynatora jest monitorowanie działalności podmiotu w zakresie zapewniania dostępności. W ramach tego zadania możliwe jest m.in. sporządzenie raportu o stanie zapewniania dostępności, o którym mowa w art. 11 ust. 1. ww. ustawy. Zadanie wypełnienia raportu nie musi jednak być powierzone jedynie koordynatorowi.
Każdy podmiot publiczny z numerem REGON powinien otrzymać oddzielne wezwanie z GUS do wypełnienia raportu w portalu sprawozdawczym. Zatem zadaniem koordynatora pełniącego obowiązki w kilku jednostkach powinno być np. zapewnienie odpowiedniej informacji w tym zakresie i skoordynowanie wypełniania raportu o stanie zapewniania dostępności w każdym z podmiotów, dla którego jest koordynatorem.
9. Co powinien zawierać raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami?
Zgodnie z art 11 ust. 2 ustawy raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami zawiera informacje w zakresie spełniania przez dany podmiot, w ramach prowadzonej działalności, minimalnych wymagań w zakresie dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej, o których mowa w art. 6 ustawy, oraz o każdym przypadku zapewnienia dostępu alternatywnego wraz z uzasadnieniem konieczności jego zastosowania (art. 7 ustawy). Dokładny zakres jest określony we wzorze raportu – dostępnym na stronie.
10. W jaki sposób raportować informacje w zakresie dostępności architektonicznej?
Zgodnie z wzorem raportu, określonym na stronie MFiPR należy uwzględnić wszystkie budynki, w których podmiot prowadzi podstawową działalność i/lub obsługę interesantów, w tym również te, w których wynajmuje powierzchnie na swoją działalność. Wynajem budynku/ powierzchni w budynku nie zwalnia z obowiązku stosowania ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, ponieważ jej przepisy nakładają obowiązki na podmiot publiczny, a nie na zarządcę / właściciela nieruchomości.
11. Co powinna zawierać informacja o dostępie alternatywnym?
W raporcie należy umieścić tylko informacje o przypadkach zastosowania dostępu alternatywnego w danym podmiocie, które miały faktycznie miejsce w okresie sprawozdawczym. Nie piszemy o gotowości jego zapewnienia. Każdy przypadek zastosowania dostępu alternatywnego wymaga przedstawienia uzasadnienia, które powinno znaleźć się także w raporcie.
Dostęp alternatywny podmiot publiczny może zastosować w przypadku braku możliwości zapewnienia dostępności zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, który określa minimalne wymagania w zakresie dostępności architektonicznej, cyfrowej i informacyjno-komunikacyjnej.
12. Czy raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest sporządzany przez podmiot publiczny corocznie?
Nie. Pierwszy raport o stanie dostępności należy przekazać w terminie do 31 marca 2021 r., kolejny raport będzie natomiast sporządzany dopiero w 2025 r.
13. Jaki okres powinien obejmować raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami? Co w sytuacji jeżeli dany podmiot jest objęty obowiązkiem sprawozdawczym powstał w dniu 1 stycznia 2021 r. jako nowy podmiot publiczny?
Na potrzeby ujednolicenia danych przekazywanych w PS GUS przyjęto, że okres sprawozdawczy za jaki składny jest pierwszy raport, to 20 września 2019 r. (początek obowiązywania ustawy) do 1 stycznia 2021 r. Jeśli natomiast podmiot publiczny poczynił w 2021 r. jakieś istotne zmiany w zakresie dostępności, powinien ująć te informacje w części przeznaczonej na komentarz.
Jeśli jednak podmiot publiczny powstał z początkiem roku 2021 powinien złożyć raport za okres od momentu powstania, do końca marca 2021 r.
14. Czy raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami musi zostać opublikowany przez podmiot publiczny?
Tak. Podmiot publiczny publikuje raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej – na swojej stronie internetowej. W tym celu będzie można wykorzystać dane zebrane za pomocą portalu GUS i wygenerować raport (plik PDF), który następnie należy umieścić do 31 marca 2021 r. na stronie BIP.
15. Którą z opcji należy zaznaczyć formularzu raportu o stanie zapewniania dostępności podmiotu publicznego w polu „Podmiot zobowiązany do złożenia raportu o stanie dostępności na podstawie art. 11 ust. 4. ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (UzD)”?
Formularz zawiera na wstępie konieczność wyboru podmiotu do którego raport powinien być składany zgodnie z ustawą (art. 11 ust. 4). Możliwe opcje to: „wojewoda”, „minister ds. rozwoju regionalnego” lub „nie dotyczy”. Każdy podmiot publiczny uzupełniający raport powinien wybrać jedną z dwóch pierwszych opcji w zależności od tego czy ma obowiązek sprawozdawać do:
- ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego - w przypadku raportów przygotowywanych przez podmioty publiczne będące organami, o których mowa w art. 5 § 2 pkt 4 KPA, oraz inne podmioty publiczne o ogólnokrajowym zasięgu działania;
- właściwego miejscowo wojewody - w przypadku raportów przygotowywanych przez wszystkie podmioty publiczne inne niż ww. podmioty raportujące do ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego.
Opcja „nie dotyczy” nie powinna być co do zasady wybierana. Opcja ta maże być wykorzystana także w przypadku o którym mowa w pytaniu nr 6 .
16. Czy raport o stanie zapewniania dostępności można edytować w PS GUS?
Tak, do 31 maca br. Raport można edytować, a efekty niedokończonej pracy należy zapisać w systemie i można powrócić do jego wypełniania.
17. Co oznacza pole formularza raportu dostępności Kontakt z pomocą tłumacza-przewodnika w Dziale 3. Dostępność informacyjno-komunikacyjna?
W tym polu należy wskazać informacje w zakresie dostępności w podmiocie publicznym tłumacza-przewodnika czyli osoby wyszkolonej w zakresie specyficznych form porozumiewania się i poruszania z osobami głuchoniewidomymi, która umożliwia im samodzielne załatwianie różnych spraw. Dzięki niemu osoby takie mogą docierać w pożądane miejsca w podmiocie publicznym i w sposób komfortowy komunikować celem załatwienia sprawy.
18. Czy budynki komunalne objęte są obowiązkiem raportowania dostępności?
Budynki komunalne są objęte zakresem raportowania dostępności tylko w przypadku jeżeli dany podmiot publiczny objęty zakresem art. 11 ustawy o zapewnianiu dostępności będzie miał siedzibę w takim budynku (np. przedszkole miejskie). Nie ma natomiast obowiązku raportowania o stanie zapewnienia dostępności mieszkań komunalnych będących własnością danej gminy.
19. Czy raport o zapewnieniu dostępności powinny uzupełniać ochotnicze straże pożarne (OSP)?
Jeśli OSP jest w ponad 50 % finansowana ze środków publicznych, to będzie traktowana jako podmiot publiczny i musi zostać ujęta w raporcie o stanie zapewniania dostępności.
20. Jakie są obowiązki wojewodów z zakresie raportowania dostępności?
Wojewodajako podmiot publiczny będący organem o którym mowa w art. 5 § 2 pkt 4 Kodeksu postepowania administracyjnego musi przekazać raport zgodnie z wymaganiami art. 11 ust. 4 pkt 1 i 5 ustawy. Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 6 ustawy wojewoda, w terminie do dnia 30 czerwca 2021 roku przygotowuje zbiorczy raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami na terenie danego województwa i przekazuje go ministrowi właściwemu do spraw rozwoju regionalnego.
W związku z przyjętym sposobem raportowania przez PS GUS dane statystyczne i ilościowe ujęte w raportach podmiotów raportujących do wojewody zostaną przekazane bezpośrednio do GUS który zagreguje dane dla województw i przekaże je do MFIPR - nie będzie więc potrzeby tworzenia przez Wojewodów odrębnego zbiorczego raportu w tym zakresie.
W przypadku gdy niektóre podmioty publiczne przekażą raport poza PS GUS (np. z powodu braku organu nadzorującego i braku nr REGON) w postaci wypełnionego formularza pobranego ze strony MFIPR, zadaniem wojewody jest zapewnienie wprowadzania uzyskanych w ten sposób danych do PS GUS.
Ponadto wojewodowie powinni zebrać ewentualne, dodatkowe informacje jakościowe dotyczące dostępności. Mogą to być informacje na temat dobrych praktyk stosowanych przez konkretne podmioty, o miejscowych standardach dostępności, czy szczególnych inicjatywach związanych z zapewnianiem dostępności podejmowanych na danym terenie. Przekazanie takich danych przez podmiot publiczny nie jest jednak obligatoryjne a fakultatywne – tzn. podmiot publiczny który wypełnił raport w PS GUS może, ale nie musi przekazywać dodatkowe informacje w zakresie dostępności. Zebrane przez wojewodów ww. dodatkowe informacje powinny zostać przekazane do MFIPR w terminie wyznaczonym na przekazanie raportu zbiorczego przez wojewodów, czyli do 30 czerwca 2021 r.
21. Czy świetlice wiejskie objęte są obowiązkiem raportowania dostępności?
Tak, jeżeli świetlica wiejska jest udostępniania mieszkańcom gminy powinna być ujęta w raporcie i spełniać wymogi w zakresie dostępności wynikające z art. 6 ustawy o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami.
22. Czy spółki realizujące zadania publiczne np. Towarzystwa Budownictwa Społecznego, podmioty odpowiedzialne za realizację miejskich inwestycji, zaopatrzenie w wodę, transport publiczny itp. są zobowiązane do złożenia raportu o stanie zapewniania dostępności?
Spółki miejskie realizujące zadania publiczne takie jak np. Zakłady Wodociągów i Kanalizacji, Zakłady Energetyki Cieplnej, czy Towarzystwa Budownictwa Społecznego (TBS-y) są zobowiązane do raportowania dostępności w sytuacji, w której są zobowiązane do udzielenia zamówień publicznych na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 – 3a ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. ‒ Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019, poz. 1843, dalej „Pzp”), która obowiązywała do dnia 31 grudnia 2020 r.
Powyższa interpretacja wynika z faktu, iż katalog podmiotów określony w art. 3 ustawy o zapewnianiu dostępności był wzorowany na katalogu z ustawy Pzp, która obowiązywała do dnia 31 grudnia 2020 r. Ocena tego czy podmiot jest podmiotem publicznym zależy od analizy elementów opisanych w art. 3 pkt 3 lit a-d ustawy o zapewnianiu dostępności w powiązaniu z ww. przepisami Pzp. Powinna być ona dokonana indywidualnie przez każdy podmiot publiczny.
23. Czy jeśli szkoła korzysta z dwóch budynków starego i nowego. Stary nie spełnia żadnych wymogów w zakresie dostępności i są tam tylko dwie klasy, natomiast nowy jest w mojej ocenie w 100% dostosowany do niepełnosprawnych ruchowo i w znajduje się w nim cała administracja szkoły i pozostałe klasy to czy szkoła wykazuje w raporcie obydwa budynki? Budynek stary ma zostać w przyszłości (ok 3 lat) wyłączony z funkcjonowania.
W raporcie należy uwzględnić wszystkie budynki w których aktualnie prowadzona jest działalność i ocenić ich dostępność. Dodatkowe wyjaśnienia można ująć w części opisowej.
24. Pytanie jak raport wypełnić, jak mamy do czynienia ze szpitalem posiadającym Oddziały COVID-19, które na tę chwilę ze względu umiejscowienie w bryle budynku odcięły sporo możliwości i dróg dojścia do pewnych miejsc itd. Czy mamy raportować stan rzeczywisty zakładający, że funkcjonuje to w tej chwili jako placówka z tymi Oddziałami, czy mamy patrzeć na obiekt zakładając, że te bariery znikną po ustaniu epidemii?
To rzeczywiście wyjątkowa sytuacja ale wynikająca z odrębnych przepisów. Proszę przekazać informacje o stanie dostępności w budynku , dodając w komentarzu informację o tym, że ze względu na COVID-19 jego część jest czasowo niedostępna/wyłączona z użytkowania.
25. Jesteśmy jednostką budżetową podległą gminie i nie posiadamy swojej strony internetowej. Mamy dostęp BIP utworzonego na stronie Gminy. Mamy też konto na FB dołączone pod konto prywatne pracownika. Co zatem mam zaznaczyć w dziale 2 Dostępność cyfrowa w pkt 1 i 2 w zakresie liczby prowadzonych stron www?
W tym wypadku należy wykazać, że liczba prowadzonych stron www to 0.
26. Co należy wpisać w komentarzach w raporcie o stanie zapewniania dostępności w ramach informacji o dostępności architektonicznej, informacyjno-komunikacyjnej i cyfrowej?
Komentarze nie są polem wymaganym do uzupełnienia. Służą wyjaśnieniu pewnych kwestii lub można w nich opisać prowadzone przez podmiot dobre rozwiązania w obszarze dostępności.
27. Czy jeśli wypełnimy ten raport na stronach GUS czy jeszcze gdzieś wysyłamy? Czy publikujemy również ten raport na stronach BIP?
Jeżeli raport jest wypełniany poprzez PS GUS to nie jest konieczne dodatkowe wysyłanie go w innej formie. Podmiot publiczny publikuje raport o stanie zapewniania dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami na swojej stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, a jeżeli nie ma strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej – na swojej stronie internetowej.
28. Czy dla każdej z podstron trzeba mieć osobną deklarację dostępności, np. gdy mamy stronę główną i osobno dedykowaną np. jakiemuś programowi np. baza NGO?
To zależy jaka jest konstrukcja takiego serwisu - jeśli "podstrony" programu są częścią głównego serwisu to robicie jedną deklarację. W przypadku spis.ngo.pl to jest oddzielna strona i powinna mieć swoją deklarację dostępności.
29. Czy biblioteka mająca filie posiadające własne numery REGON z rozszerzeniem wypełnia dla każdej filii osobno raport czy łącznie?
Biblioteka powinna wypełnić raport również za swoje filie przy użyciu opcji tzw. wieloformularza w PS GUS.
30. Czy podmiot publiczny, który użytkuje 2 pomieszczenia w innym podmiocie publicznym wypełnia raport tylko w odniesieniu do swoich pomieszczeń czy części wspólnej również?
Raport dotyczy budynków wykorzystywanych przez podmioty publiczne – należy uwzględnić wszystkie budynki, w których prowadzona jest działalność niezależnie od tego czy są wynajmowane czy są własnością. A zatem w odniesieniu do swoich pomieszczeń, ale z uwzględnieniem drogi dotarcia do nich z zewnątrz.
31. Co w przypadku budynków gminnych, które są dzierżawione np. pod NZOZ kto wtedy przystosowuje budynek do wymogów w zakresie dostępności? Gmina jako właściciel budynku, czy firma która je dzierżawi?
Za spełnienie wymagań w zakresie dostępności w danym budynku odpowiada podmiot publiczny, który użytkuje go prowadząc w nim swoją działalność. Jeśli najemca jest podmiotem publicznym to na nim spoczywają obowiązki wynikające z art. 6 ustawy.
32. Termin na zapewnienie dostępu alternatywnego to 6 września 2021 roku. Co w sytuacji gdy winda nie zostanie postawiona do tego czasu?
Ustawa przewiduje skargi na brak dostępności do PFRON, więc taki brak dostępności może być zaskarżony – ale nie musi. To zależy od obywateli.
33. Do kogo raportują szkoły lub uczelnie wyższe: 1) ministra właściwego. ds. rozwoju regionalnego 2) wojewody 3) nie dotyczy?
Szkoły lub uczelnie wyższe, jeśli działają terenowo to raportują do wojewody. Natomiast uczelnie wyższe o statusie szkół Państwowych, wyłączone z systemu szkolnictwa wyższego, podlegające Prezesowi Rady Ministrów jak np. KSAP raportują do ministra.
34. Jeżeli raport o stanie dostępności podmiotu publicznego nie został złożony w terminie do 31 marca 2021 r. lub chcesz go zaktualizować, kliknij w link
W przypadku pytań i wątpliwości dotyczących procesu raportowania prosimy o kierowanie ich na adres e-mail: dostepnosc.plus@mfipr.gov.pl.