9 maja Prezydent RP podpisał Ustawę o zapewnianiu spełniania wymogów dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze. Tym samym zakończyliśmy proces implementacji do polskiego prawodawstwa Dyrektywy UE „Europejski Akt o Dostępności” (EAA).
To wielki krok w kierunku zmiany podejścia biznesu do tworzenia produktów i usług tak, by odpowiadały na potrzeby wszystkich odbiorów i konsumentów – również tych z niepełnosprawnościami. Dzięki wdrożeniu przepisów ustawy osoby ze szczególnymi potrzebami będą miały łatwiejszy dostęp do najpowszechniejszych produktów jak np.: komputery, telefony, tablety, e-książki, biletomaty czy też usług takich jak: e-handel, usługi informacji cyfrowej w transporcie pasażerskim. Przedsiębiorcy będą musieli zapewnić ich dostępność na podstawie wspólnych dla państw UE wymagań.
Podmioty gospodarcze będą musiały też zapewniać dostępność swoich stron internetowych i aplikacji mobilnych, tworzyć dostępne instrukcje i umowy dotyczące zakupów czy świadczenia usług. Ważnym elementem będą również wytyczne w zakresie dostępności informacji i komunikacji, których przestrzeganie pozwoli osobom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami na łatwiejszy dostęp do produktów i usług. Zapisane w ustawie obowiązki w zakresie zapewniania dostępności oparte są na koncepcji uniwersalnego projektowania. Ponieważ nowe technologie dynamicznie się rozwijają, w ustawie nie znajdziemy standardów technicznych. Szczegółowe standardy będzie można znaleźć w dobrowolnych normach europejskich, które są przygotowywane dla EAA.
Zapewnienie dostępności produktów i usług, o których mowa w ustawie, będzie oznaczało nie tylko możliwość korzystania z nich przez wszystkich bez względu na ewentualne ograniczenia sprawności, ale również wygodę użytkowania. Warto mieć świadomość, że wykluczenie społeczne jest także skutkiem tego, że wiele produktów codziennego użytku i najpowszechniejszych usług są nadal niemożliwe albo trudne do skorzystania przez osobę niewidomą, głuchą czy poruszającą się na wózku. Ustawa ma na celu poprawę tej sytuacji.
Poza wymaganiami dostępności dla podmiotów gospodarczych oferujących wybrane produkty uregulowano też system, zasady i tryb sprawowania nadzoru rynku nad prawidłowością stosowania przepisów ustawy. Każdy będzie mógł stać na straży wypełniania przez podmioty gospodarcze obowiązków dostępności. Ustawa wprowadza bowiem możliwość złożenia zawiadomienia o niespełnianiu przez produkt lub usługę wymagań dostępności.
Ustawa będzie obowiązywać od 28 czerwca 2025 r. Od tego momentu podmioty gospodarcze będą musiały spełniać określone w niej wymagania dostępności.
Jednak MFiPR już teraz podejmuje szereg działań wspierających przedsiębiorców oraz instytucje, które wkrótce będą badać jak podmioty gospodarcze wypełnianiają wymagania. Zostaną zrealizowane działania szkoleniowe, jak również wsparcie doradcze wzmacniające wiedzę i kompetencje w zakresie zapewniania dostępności produktów i usług.
W bieżącym roku uruchomiony zostanie również instrument finansowy dla przedsiębiorców, który pozwala na finansowanie konkretnych dostosowań przedsiębiorstwa do obowiązków wynikających z ustawy. Instrument finansowany będzie z Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego. Więcej informacji o instrumencie dostępnych będzie na stronie BGK.