Nadzwyczajne rozwiązania we wdrażaniu Funduszy Europejskich w związku z pandemią COVID-19 będzie można stosować do końca 2023 r. Sejm przyjął rządową nowelizację tak zwanej specustawy funduszowej. To pakiet rozwiązań, które ułatwiają inwestowanie i rozliczanie funduszy unijnych.
"Praktycznie wszystkie fundusze unijne na lata 2014-2020 zostały już zakontraktowane. Beneficjenci realizują w tej chwili kilkanaście tysięcy inwestycji z dofinansowaniem UE. Chcemy im pomóc, dlatego nadzwyczajne ułatwienia w inwestowaniu środków unijnych przedłużamy do końca 2023 r." – mówi Tadeusz Kościński, minister finansów, funduszy i polityki regionalnej.
Co umożliwia specustawa funduszowa
Przyjęta 3 kwietnia br. ustawa o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 r. (tak zwana „specustawa funduszowa”) wprowadziła regulacje, których celem była płynna realizacja i rozliczenie projektów dofinansowanych z funduszy europejskich w warunkach pandemii COVID-19. Wprowadziła regulacje stanowiące odstępstwa i wyjątki od obowiązujących zasad realizacji projektów.
Dzięki regulacjom zawartym w specustawie możliwe jest między innymi:
- wydłużenie terminów składania wniosków o dofinansowanie w poszczególnych konkursach,
- wydłużenie terminów uzupełniania i wprowadzania poprawek lub zmian w już złożonych wnioskach o dofinansowanie,
- prowadzenie naborów projektów w trybie nadzwyczajnym,
- uznanie za podlegające refundacji wydatków poniesionych w ramach projektów na cele, które nie zostały zrealizowane z powodu wybuchu pandemii,
- bardziej elastyczne udzielanie ulg w spłacie należności wynikających z realizacji inwestycji,
- przedłużenie terminów w postępowaniach administracyjnych albo ich zawieszenie i wstrzymanie wykonania decyzji administracyjnych związanych z realizacją projektów,
- zawieszenie stosowania wytycznych ministra właściwego do spraw rozwoju regionalnego po to, by ułatwić wdrażanie funduszy unijnych w związku z pandemią.
Ustawa i wydane do niej rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej umożliwiły też skierowanie środków UE z obecnej perspektywy na walkę z koronawirusem i jego gospodarczymi skutkami, czyli na tak zwany Funduszowy Pakiet Antywirusowy. Na te cele przesunięto około 14 mld zł. Z tych pieniędzy sfinansowano między innymi dopłaty do wynagrodzeń pracowników, dotacje na kapitał obrotowy i pożyczki płynnościowe dla firm, pomoc Domom Pomocy Społecznej, zakup sprzętu i środków ochrony osobistej dla szpitali, wyposażenie szkół i uczniów w sprzęt do nauki zdalnej.
Jakie zmiany wprowadzamy
Pierwotne ustawa miała obowiązywać do końca 2020 roku, ale w związku z rozwojem pandemii konieczne jest przedłużenie jej obowiązywania. Przyjęte przez rząd zmiany wynikają z konieczności dalszego kierowania unijnych funduszy na walkę ze skutkami koronawirusa oraz zasadności utrzymywania ułatwień dla realizacji polityki spójności w dobie pandemii.
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przedłużyło także do 30 czerwca 2021 r. termin obowiązywania dwóch antycovidowych rozporządzeń, dedykowanych walce z koronawirusem.
Chodzi o:
- rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 14 kwietnia 2020 r. w sprawie udzielania pomocy z instrumentów finansowych w ramach programów operacyjnych na lata 2014–2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19,
- rozporządzenie Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 29 kwietnia 2020 r. w sprawie udzielania pomocy ze środków instrumentów inżynierii finansowej podlegających ponownemu wykorzystaniu w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19.
Nad jakimi zmianami jeszcze pracujemy
Ponadto w ministerstwie trwają prace nad analogicznym wydłużeniem terminu obowiązywania trzech kolejnych antycovidowych rozporządzeń:
- rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 28 kwietnia 2020 r. w sprawie udzielania pomocy w formie dotacji lub pomocy zwrotnej w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19,
- rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 26 maja 2020 r. w sprawie udzielania pomocy w uproszczonej formie wsparcia zwrotnego ze środków instrumentów inżynierii finansowej podlegających ponownemu wykorzystaniu oraz z instrumentów finansowych w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020 w celu wspierania polskiej gospodarki w związku z wystąpieniem pandemii COVID-19,
- rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 15 lipca 2020 r. w sprawie udzielania pomocy na działalność badawczo-rozwojową związaną z wystąpieniem pandemii COVID-19, pomocy inwestycyjnej na infrastrukturę służącą do testowania i przygotowania do masowej produkcji produktów służących zwalczaniu pandemii COVID-19 oraz pomocy inwestycyjnej na produkcję produktów służących zwalczaniu pandemii COVID-19, w ramach programów operacyjnych na lata 2014-2020.
Obecnie, w celu zakończenia procesu legislacyjnego, oczekiwane jest wydanie przez Komisję Europejską pozytywnej decyzji akceptującej wydłużenie obowiązywania procedowanych rozporządzeń.