Teoretycznie z Internetu może korzystać każdy. Pod warunkiem że strona internetowa lub aplikacja mobilna jest dobrze zaprojektowana, czyli dostępna dla wszystkich. Zapewnienie dostępności cyfrowej jest koniecznością w przypadku stron i aplikacji instytucji publicznych. Od 2025 roku stanie się też obowiązkiem podmiotów gospodarczych. Wymaga tego niedawno przyjęta ustawa o dostępności niektórych produktów i usług (Polski Akt o dostępności). Przekonaj się, jak Fundusze Europejskie pomogą instytucjom publicznym i firmom sprostać nowym wymogom.
Fot. Luciano – Adobe Stock
Dostępność cyfrowa
Dostępność cyfrowa to tworzenie produktów cyfrowych, zgodnie z zasadami projektowania uniwersalnego. Strony internetowe, aplikacje mobilne, dokumenty, multimedia, czy inne usługi cyfrowe powinny być zaprojektowane i wykonane tak, aby jak najwięcej osób mogło z nich skorzystać. Działania zwiększające dostępność nie są skierowane tylko do osób z niepełnosprawnościami. Skorzystają na nich także m.in. osoby starsze, których sprawność motoryczna i umysłowa zmienia się z wiekiem, osoby neuroróżnorodne (np. będące w spektrum autyzmu), czy po prostu dzieci i młodzież. Zgodnie z ustawą o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, instytucje publiczne są zobowiązane do tworzenia i publikowania materiałów w pełni dostępnych cyfrowo. Każdy, bez względu np. na zaburzenia słuchu czy wzroku bądź trudności poznawcze, powinien móc korzystać z usług cyfrowych podmiotu publicznego bez ograniczeń. Wniosek czy formularz do pobrania ze strony instytucji publicznej powinien być tak sformatowany i napisany, żeby bez problemu mogło odczytać go oprogramowanie wspomagające (np. czytnik ekranu). Film opublikowany w mediach społecznościowych powinien mieć napisy, aby dźwięk nie był jedynym nośnikiem informacji. Natomiast system rejestracji internetowej powinien być w pełni obsługiwany także za pomocą klawiatury.
Niedawno przyjęta ustawa o zapewnianiu spełniania wymagań dostępności niektórych produktów i usług (Polski Akt o dostępności) przez podmioty gospodarcze pomoże osobom ze szczególnymi potrzebami. Zgodnie z nią firmy będą musiały zwiększyć dostępność oferowanych produktów i usług, aby móc w pełni działać na rynku. Spełnienie wymogów dostępności produktów będzie obowiązkiem producenta, upoważnionego przedstawiciela, importera i dystrybutora. Jednak samo zapewnienie spełnienia tych wymogów będzie już obowiązkiem usługodawcy. Szacunkowo ustawa obejmie ponad 321 tys. prywatnych podmiotów gospodarczych i 174 spółki Skarbu Państwa.
W programie Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego zaplanowaliśmy 3 projekty, które pomogą we wdrażaniu dostępności cyfrowej.
Sieć dostępności cyfrowej
Dzięki środkom unijnym powstanie Sieć dostępności cyfrowej.Jej działalność umożliwi wprowadzenie dostępności cyfrowej w podmiotach publicznych w sposób systemowy. Sieć będzie składała się z grupy ekspertów, którzy m.in. wypracują zalecenia i rekomendacje na rzecz poprawy dostępności cyfrowej podmiotów publicznych w perspektywie długoterminowej.
Więcej informacji na temat projektu
Fot. Drazen – Adobe Stock
Kształcenie systemowe
Temat dostępności cyfrowej jest dla wielu osób zagadnieniem nowym. Brakuje nam zarówno wiedzy, jak i umiejętności potrzebnych do jej wprowadzania. Specjalistów i specjalistek ds. dostępności cyfrowej brakuje, a wejście w życie ustawy o zapewnianiu spełniania wymogów dostępności niektórych produktów i usług przez podmioty gospodarcze, z pewnością jeszcze zwiększy zapotrzebowanie na zatrudnianie ekspertów. Odpowiedzią na te wyzwania kadrowe i rosnące potrzeby jest realizacja projektu pn. „Systemowe kształcenie specjalistów i specjalistek ds. dostępności cyfrowej”. Projekt zakłada organizację szkoleń, podczas których uczestnicy nauczą się m.in. tworzyć, dostosowywać i audytować dokumenty cyfrowe, strony internetowe i aplikacje mobilne zgodnie z wytycznymi dostępności cyfrowej (WCAG). Szkolenia będą skierowane do osób dorosłych, które chcą zostać specjalistami ds. dostępności cyfrowej. Do udziału w nich zachęcamy szczególnie pracowniczki i pracowników podmiotów publicznych, a także przedstawicielki i przedstawicieli partnerów społecznych oraz organizacji pozarządowych. Po zakończeniu serii szkoleń, uczestniczki i uczestnicy podejdą do egzaminu sprawdzającego zdobyte umiejętności. Jeśli wynik będzie pozytywny, otrzymają potwierdzenie uzyskania wybranej kwalifikacji, wpisanej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Rekrutacja na szkolenia trwa od 24 września. Więcej szczegółów znajduje się na stronie Szkoły Dostępności Cyfrowej.
Wirtualny asystent
Celem trzeciego projektu w obszarze dostępności cyfrowej jest utworzenie wirtualnego asystenta. Narzędzie działać będzie na zasadzie zaawansowanego chatbota. Pomoże twórcom rozwiązań cyfrowych, m.in. poprzez analizę stron internetowych w zakresie zgodności z wymogami określonymi w ustawie o dostępności cyfrowej stron i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych. Zaproponuje teksty alternatywne do grafik oraz napisy do materiałów multimedialnych. Wesprze użytkowników w likwidacji problemów związanych z dostępnością cyfrową dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji. Pełne udostępnienie narzędzia planowane jest na początek 2028 roku.
Zachęcamy do śledzenia strony internetowej www.dostepnosc.gov.pl, na której można znaleźć aktualne informacje m.in. o projektach realizowanych z Funduszy Europejskich.