Firmy, instytucje czy organizacje realizujące projekty dofinansowane z Funduszy Europejskich w ostatnich miesiącach zmagają się z ograniczeniami spowodowanymi pandemią koronawirusa. Ta sytuacja dotyczy kilkudziesięciu tysięcy przedsięwzięć. Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej przygotowało specustawę, która ułatwi ich prowadzenie i rozliczanie oraz umożliwi przesunięcie funduszy unijnych na walkę z koronawirusem. Projekt został niemal jednogłośnie przyjęty przez Sejm i Senat.
Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 w 2020 roku ma dwa cele. Pierwszym z nich jest większa elastyczność dla beneficjentów, którzy będą mogli dokończyć rozpoczęte projekty z maksymalną możliwą efektywnością i bez strat finansowych. Drugi zakłada, że dostępne fundusze zostaną ukierunkowane na zwalczanie koronawirusa i ograniczanie jego niepożądanych skutków dla gospodarki.
"Dzięki specustawie funduszowej pieniądze unijne nie pójdą na kwarantannę, tylko będą dalej pracować dla polskiej gospodarki. Dziękuję senatorom za dobrą decyzję" – powiedziała Małgorzata Jarosińska-Jedynak, minister funduszy i polityki regionalnej.
Rozwiązania zaproponowane w specustawie
Projekt ustawy wpisuje się w działania antykryzysowe rządu. Przewiduje między innymi możliwość:
- uznania za kwalifikowane wydatków na cele niezrealizowane z powodu pandemii,
- wydłużenia terminów składania wniosków w konkursach oraz terminów uzupełniania i wprowadzania poprawek we wnioskach, a także wydłużenia terminu przekazania wniosków o płatność,
- wprowadzenia nadzwyczajnego trybu wyboru projektów czy otrzymania ulg w spłacie należności.
Wprowadza także możliwość pracy zdalnej komisji oceniających projekty, komitetów monitorujących, a nawet kontroli i audytów. W przypadku gdy nie będzie możliwe przeprowadzenie ich „zza biurka”, będzie można je zawiesić.
Przewidziana jest również możliwość przedłużenia terminów w postępowaniach administracyjnych albo ich zawieszenia i wstrzymania wykonania decyzji. Ważne dla beneficjentów jest to, że uzasadnione niedotrzymanie warunków umowy o dofinansowanie nie będzie skutkować wykluczeniem z możliwości otrzymania środków europejskich w kolejnych konkursach.
Kiedy ustawa wejdzie w życie
Ustawa ma wejść w życie następnego dnia po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw, natomiast szczegółowe rozwiązania będą obowiązywać z mocą wsteczną od 1 lutego 2020 roku. Ustawa będzie kompatybilna i uzupełniająca z rozwiązaniami, które przygotowuje w tym zakresie Unia Europejska, zarówno pod względem treści rozwiązań, jak i daty, od której mają być one stosowane.